Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Czy Sherlock Holmes mógł mieć młodszą, rezolutną siostrę? Nancy Springer, twórczyni poczytnych historii dla dorosłych i dzieci, udowadnia, że tak. Enola jest nastolatką odkrywającą swój niezwykły potencjał, ale i buntującą się przeciwko konwenansom wiktoriańskiego świata. Z jakim skutkiem?
Nancy Springer: Enola Holmes. Sprawa zaginionego markiza
przełożyła Elżbieta Gałązka-Salamon,
Wydawnictwo Poradnia K, 2018
Seria powieści o Enoli Holmes to wytwór fantazji Nancy Springer, twórczyni między innymi historii dotyczących córki Robin Hooda. Pisarka korzysta więc ze stworzonego przez innego autora świata przedstawionego, „pożycza” sobie jego bohaterów, ale ustawia ich na drugim planie, a całość służy jej do przekazania zupełnie nowych wartości.
14-letnia dziewczynka w dniu swoich urodzin musi zmierzyć się z zaginięciem swojej matki, a chwilę potem, na przekór wszystkim, podejmuje być może najważniejszą decyzję w swoim życiu. Zamiast idealnie wpasowywać się w schematy i oczekiwania stawiane młodym pannom w czasach wiktoriańskich, ucieka z domu, tym samym rozpoczynając wielką detektywistyczną przygodę. Enola jest bowiem siostrą swojego brata i żywym przykładem na to, że zdolności dedukcyjne nie mają płci. Pamiętajmy, że XIX-wieczny Londyn nie był miejscem dla wyzwolonych, zbuntowanych przeciw konwenansom i samodzielnie myślących kobiet. Wręcz przeciwnie, z resztą sama Enola ciągle wysłuchuje komentarzy skupiających się na rzekomych ograniczeniach inteligencji płci pięknej. Nie mówiąc już o serii zasad dotyczących skromnego prowadzenia się. Wszystkie one są tak zakorzenione w świadomości, że Enola sama przyjmuje je jako rzecz oczywistą. Ma jednak w sobie na tyle odwagi, żeby podjąć się niebezpiecznego zadania odnalezienia matki, a przy okazji podjąć grę z własnym bratem – Sherlock jest już bowiem wyśmienitym detektywem o ugruntowanej pozycji.
Enola Holmes. Sprawa zaginionego markiza jest wciągającą powieścią z kategorii young adult, a więc przeznaczonej dla młodzieży w wieku 12-18 lat (tu ewidentnie powieść kierowana jest do dziewczynek), mającej charakter inicjacyjny i rozpoczynającej się od momentu stawienia czoła prawdziwym, dorosłym problemom. Więcej o young adult pisaliśmy przy okazji innej premiery Wydawnictwa K, czyli książki Nieodgadniony Maureen Johnson. Powieść Nancy Springer przywdziewa jednak kostium historyczny i odwołuje się do świata kojarzonego przez większość odbiorców kultury.
Na szczęście za tym zabiegiem nie stoi jedynie pragnienie umieszczenia bohaterów w określonej estetyce. Nancy Springer niejako przy okazji umiejętnie pokazuje nam dwie rzeczy. Zarówno fakt ewoluowania i umocnienia myśli feministycznej, jak i istnienie pewnych stereotypów, które mimo upływu ponad 100 lat nadal trzeba zwalczać. Niektóre treści, których wysłuchuje Enola, bywają przecież powtarzane i dziś. Niejedna dorastająca dziewczynka znajdzie w niej więc nie tylko informację, że kiedyś było dużo trudniej walczyć o swoje marzenia, ale, że każda epoka miewa swoje ograniczenia, zbiory przekonań czy trendy. Tymczasem wiele zależy od tego, czy jesteśmy wystarczająco zdeterminowani w realizacji swoich zamierzeń.
Enola Holmes. Sprawa zaginionego markiza to zapowiedź większej przygody. Na kolejne odsłony tej historii czytelnikom przyjdzie zapewne jeszcze chwilę poczekać, tymczasem już niedługo losy Enoli zostaną zekranizowane, a w roli głównej zobaczyć będzie można Millie Bobby Brown, jedenastkę ze Stanger Things. Warto więc przeczytać oryginalną opowieść zanim Enola stanie się kolejną bohaterką popkultury.
Dominika Pawlikowska
