Jak chronić sygnalistów? Coraz częściej można się spotkać z tym pytaniem, zarówno w prywatnych organizacjach, jak i w państwowych instytucjach. Osoby takie trafiają się w każdej firmie i na ich zdanie można usłyszeć różne opinie. Z jednej strony przekazywane przez nich uwagi na temat nieprawidłowości w firmie mogą pomóc usprawnić jej pracę. Wiele osób zarzuca im jednak, że sygnaliści to w pewnym stopniu donosiciele i mogą zaszkodzić swoim kolegom i koleżankom z pracy. Warto więc pochylić się nad tym zagadnieniem i sprawdzić możliwości ochrony sygnalistów w firmie.
Ochrona sygnalisty w firmie
Najnowsze badania przeprowadzone w kwietniu 2021 roku przez ARC Rynek, whiblo i Opinia pozwoliły znaleźć odpowiedź na kilka pytań, Czy pracownicy polskich firm mają skłonność do zgłaszania nieprawidłowości w firmie? Czy sygnalista w firmierobi to chętnie? Jeśli nie, to dlaczego? Jak się okazuje, wyniki były dość trudne do przewidzenia, choć jak najbardziej zrozumiałe.
Okres przeprowadzenia badania zbiegł się w czasie z wejściem w życie nowej dyrektywy Unii Europejskiej. Dotyczy ochronów w sygnaliście. Podlegają jej firmy z sektora prywatnego, choć często nie są tego świadome. Dyrektywa nakłada na firmy pewne obowiązki, przede wszystkim możliwość anonimowego zgłoszenia nieprawidłowości.
70% pracowników oczekuje anonimowości
Ile osób zgłasza nieprawidłowości w miejscu pracy? Sygnaliści w firmie to tylko około 25% badanych. Wynika z tego, że nawet ¾ zatrudnionych przymyka oko na zauważone problemy lub nie widzi ich. Można bowiem z całą pewnością stwierdzić, że w niemal każdej firmie pojawiają się większe lub mniejsze nieprawidłowości. Większość zgłoszeń, bo ponad połowa, dotyczyła zgłoszenia złego traktowania współpracowników lub ich samych – mobbingu lub dyskryminacji. Jednocześnie równie wiele przypadków zgłoszeń dotyczyło problemów z zachowaniem bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy. Kolejną sporą kategorią jest naruszenie przepisów kodeksu pracy. Jedynie około ¼ zgłoszonych problemów dotyczyła niewłaściwego wykonywania obowiązków przez współpracowników – działania na szkodę firmy.
Z badań wynika jednak jednoznacznie, że sygnalista w firmieoczekuje anonimowości. Zależy na tym aż 70% osób, które zgłaszają lub chciałyby zgłosić nieprawidłowość w firmie. To z tego wiele osób nie decyduje się także na powiedzenie o zauważonych nieprawidłowościach, czegokolwiek b y one dotyczyły. Nie sygnalizują problemów, ponieważ obawiają się konsekwencji wynikających z braku zachowania anonimowości.
Jak zgłaszać nieprawidłowości w miejscu pracy?
Sygnalista w firmie powinien mieć możliwość skorzystania z przekazanych mu procedur i kanałów zgłaszania nieprawidłowości. Niestety, aż 30% badanych deklarowało, że w miejscu ich pracy nie ma takiej możliwości. To nie tylko problem dla pracownika, który chciałby zgłosić nieprawidłowość w firmie, ale także naruszenie unijnej dyrektywy o ochronie sygnalistów. Osoby zarządzające firmami powinny więc wprowadzić rozwiązania pomocne dla sygnalistów, na przykład jakiś rodzaj oprogramowania.
Materiał partnera