Literatura jest jednym z najważniejszych środków wyrazu kultury. Dzięki niej możemy przenieść się w czasie i przestrzeni, doświadczając życia ludzi z różnych zakątków świata. Czytając książki z różnych kultur, nie tylko poszerzamy swoje horyzonty, ale także uczymy się empatii i otwartości na innych. W oczekiwaniu na decyzję o przyznaniu Literackiej Nagrody Nobla przedstawiamy kilka książek twórców wyróżnionych przez Akademię Szwedzką, które zmieniają sposób myślenia i patrzenia na rzeczywistość przez czytelników.
Sto lat samotności – Gabriel García Márquez (Kolumbia)
Ta epicka powieść opowiada historię rodziny Buendía w fikcyjnym mieście Macondo. Márquez łączy w niej realność z magią, tworząc niezapomniany obraz kultury latynoamerykańskiej.
Gabriel García Márquez w mistrzowski sposób ukazuje cykl życia – narodziny, miłość, śmierć – w kontekście historii i polityki. Jego opowieść jest zarówno uniwersalna, jak i głęboko osadzona w kulturze latynoamerykańskiej. Poprzez połączenie historii rodziny Buendía z historią kontynentu, Márquez komentuje kolonializm, rewolucje, izolację i nieuniknione upadki cywilizacji.
Gabriel García Márquez został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1982 roku.
Nie opuszczaj mnie, Kazuo Ishiguro (Japonia/Wlk. Brytania)
Ishiguro zabiera nas do dystopijnego świata, w którym ludzie są hodowani na organy. Poprzez tę mroczną wizję przyszłości, autor zmusza nas do refleksji nad wartością ludzkiego życia.
Ishiguro w swoich powieściach, takich jak „Nie opuszczaj mnie,” bada pamięć, przeszłość i ludzkie relacje w dystopijnych i alternatywnych rzeczywistościach. Jego subtelny styl pisania i głęboka empatia czynią go jednym z najważniejszych pisarzy współczesności.
Kazuo Ishiguro został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2017 roku.
Bieguni, Olga Tokarczuk (Polska)
Tokarczuk w swojej powieści przedstawia różnorodne historie ludzi w ciągłym ruchu. „Bieguni” to medytacja nad podróżą, losami ludzkimi i przemijaniem.
Ale o pisarce warto wspomnieć dłużej. Olga Tokarczuk, niezależnie od sympatii czytelniczych, to jedna z najważniejszych postaci współczesnej literatury polskiej, a jej twórczość przekracza granice kraju i zdobywa uznanie na całym świecie. Co potwierdza przyznanie jej Literackiej Nagrody Nobla. Powieści autorki charakteryzują się głęboką introspekcją, bogatą wyobraźnią i niezwykłą wrażliwością na otaczający świat. W „Biegunach” Tokarczuk bada koncepcję podróży, zarówno tej fizycznej, jak i duchowej, ukazując różnorodność ludzkich losów i pragnienie zrozumienia świata. Z kolei w „Księgach Jakubowych” autorka przedstawia sylwetkę Jakuba Franka, kontrowersyjnej postaci w historii Żydów w Polsce, ukazując złożoność relacji między różnymi kulturami i religiami. Tokarczuk nie boi się poruszać trudnych tematów, takich jak tożsamość, różnorodność czy konflikt między tradycją a nowoczesnością. Jej twórczość jest refleksją nad ludzką kondycją w świecie pełnym paradoksów i niejasności.
Olga Tokarczuk została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 2018 rok.
Życie i czasy Michaela K.; Hańba, J.M. Coetzee (RPA)
Powieść „Hańba” przedstawia losy profesora uniwersytetu, Davida Lurie, który po skandalu seksualnym trafia do farmy swojej córki w południowej Afryce. W tym odległym miejscu, Lurie staje twarzą w twarz z brutalnością i konsekwencjami przeszłości swojego kraju. Z kolei „Życie i czasy Michaela K.” opowiada historię prostego człowieka, Michaela K., który w czasach wojny domowej w RPA próbuje przetrwać i znaleźć swoje miejsce w świecie pełnym przemocy i niesprawiedliwości. Coetzee w swoich dziełach nie boi się poruszać trudnych tematów, takich jak rasizm, uprzedzenia i konsekwencje historyczne. Jego powieści są głęboką analizą ludzkiej psychiki w kontekście społeczno-politycznych zmian w Republice Południowej Afryki.
J.M. Coetzee został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2003 roku.
Pianistka; Żądza, Elfriede Jelinek (Austria)
Jej powieści, takie jak „Pianistka” czy „Żądza”, są prowokacyjne i odważne. Jelinek w swoich dziełach analizuje relacje międzypłciowe, władzę i przemoc w kontekście współczesnego społeczeństwa. Jej styl pisania jest unikalny, łącząc elementy satyry, krytyki społecznej i głębokiej introspekcji.
Elfriede Jelinek została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2004 roku.
Podsumowanie
Literatura z różnych kultur pozwala nam zrozumieć świat z innej perspektywy. Czytając klasyki noblistów, nie tylko wzbogacimy swoją wiedzę o otaczających nas historycznych i obecnych kulturach, ale także zyskamy nowe spojrzenie na własne życie, historię, motywacje.
Redo