Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Przyznawanie Nagrody Nobla każdego roku budzi ogromne zainteresowanie na świecie. Nagroda przyznawana jest bowiem w nielicznych kategoriach, takich jak: fizyka, chemia, medycyna lub fizjologia, zasługi dla społeczeństw i ludzkości, ekonomia, a także jako jedyna z nauk humanistycznych – literatura. Tegoroczną laureatką Literackiej Nagrody Nobla okazała się Francuzka – Annie Ernaux.
Literacka Nagroda Nobla w ostatnich latach cieszy się sporym zainteresowaniem Polaków
W ostatnich latach, po Literackim Noblu dla Polki – Olgi Tokarczuk uwaga przywiązywana do zdobywców i zdobywczyń znacząco wzrosła w naszym kraju. Niestety Akademia Noblowska przyznaje w kilku ostatnich edycjach nagrodę literatom mało znanym polskim czytelnikom. Są to pisarze i pisarki, którzy do tej pory nie byli w ogóle tłumaczeni na język polski lub – jak w przypadku Annie Ernaux – dostępne są jedynie dwie jej pozycje. W ubiegłym roku laureatem literackiej Nagrody Nobla został tanzański pisarz – Abdulrazak Gurnah, którego pierwsza książka ukaże się w naszym kraju w październiku 2022 roku, nakładem Wydawnictwa Poznańskiego. Kim jest więc tegoroczna laureatka?
Kim jest Annie Ernaux – tegoroczna laureatka literackiej Nagrody Nobla?
Annie Ernaux urodziła się w Libellonne w 1940 roku. Dorastała w Yvetot, normandskiej krainie historyczno-geograficznej, znanej z rozwoju przemysłowego w XIX wieku – przede wszystkim z przemysłu włókienniczego, hodowli była czy produkcji sera. Tożsamość robotniczej klasy pracującej odciśnie później znaczące piętno w autobiograficznych powieściach autorki. Annie Ernaux studiowała na Uniwersytecie w Rouen. Następnie zajmowała się nauczaniem języka francuskiego i literatury współczesnej w szkole. Przygodę literaturą na poważnie zaczęła w 1974 roku powieścią “Les Armoires vides”. Dekadę później ukazała się na rynku wydawniczym jej powieść “Miejsce”. W Polsce pojawiła się dzięki nakładowi wydawnictwa Państwowy Instytut Wydawniczy w 1989 roku, w tłumaczeniu Iwony Bodawskiej. Pozycja ta była kolejnym krokiem milowym w twórczości Annie Ernaux, bowiem to właśnie za tę krótką mikropowieść otrzymała nagrodę Renaudot. “Miejsce” to historia opowiadająca o relacjach córki z ojcem. Kluczowymi elementami pojawiającymi się zarówno w tej książce, jak i w innych powieściach autorki to perspektywa narratorki, opowiadającej o doświadczeniach życia w niewielkim miasteczku. To także możliwość spojrzenia na to samo miasteczko po latach, kiedy narratorka mieszka już w zupełnie innym miejscu, a pamięć o przestrzeni społecznej i kulturowej, z której się wywodzi pod wpływem upływu lat – zmienia się.
Twórczość Annie Ernaux – co warto o niej wiedzieć?
Z kolei nakładem Wydawnictwa Czarnego w 2021 roku na polskim rynku ukazała się książka “Lata”. To również oszczędna, jeśli chodzi o objętość, ale pełna treści powieść. Historia wydaje się wręcz pokoleniowa, a Ernaux dokonując wiwisekcji na własnej biografii, konfrontuje czytelników z najważniejszymi wątkami, które ukształtowały całą generację Francuzów pochodzących z robotniczych środowisk. To intelektualna podróż przez burzliwe czasy przemian, zarówno tych lokalnych, jak i zmian społeczno-ekonomicznych, które odcisną piętno na kolejnych pokoleniach. Autorka prowadzi czytelników pokazując, jak wraz z biegiem historii następowały kolejne zmiany powodujące wyzwolenie seksualności społecznej, wyzwolenie polityczne czy ekonomiczne. “Lata” dla polskich czytelników przetłumaczyli Krzysztof Jarosz, Magdalena Budzińska. Wydawnictwo Czarne zapowiedziało również wydanie kolejnej książki Annie Ernaux – “Bliscy”. Akademia Noblowska wraz z werdyktem, kto w danym roku otrzymuje tę prestiżową nagrodę, wyjaśnia także powody, które pozwalają jeszcze bardziej zbliżyć się do twórczości artysty. W przypadku tegorocznej laureatki Akademia uzasadniła swój wybór podkreślając odwagę autorki, pozwalającej na odkrywanie korzeni, a także tworzenie zbiorowych portretów pamięci, dzięki którym prywatne wątki autobiograficzne w twórczości Ernaux stanowią tak donośny głos dla całych pokoleń tożsamych z nią samą.
NBL
