Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Cyberpunk stał się jednym z popularniejszych odłamów fantastyki naukowej. Ukazuje on jak może wyglądać społeczeństwo przyszłości, w którym technologia będzie odgrywała dużą rolę.
Nowy rozdział fantastyki naukowej
Cyberpunk jest odmianą głównego nurtu science fiction. Można powiedzieć, że jest to dziedzina dużo konkretniejsza. Żeby dzieło literackie czy filmowe znalazło, swoje miejsce w gatunku cyberpunku musi spełnić konkretne wymagania. Nie każdy film science fiction może należeć do tego gatunku. Zasadniczą osią fabularną, wokół której krąży, cyberpunk jest to jaki wpływ ma na ludzi rozwój technologii. W dziełach towarzyszących temu gatunkowi często znajdziemy motyw wszczepów, które są chętnie wykorzystywane przez ludzi. Ukazana jest bardzo często polaryzacja społeczna i podzielenie na dwa obozy zwolenników i przeciwników ulepszeń własnego ciała. Akcja dzieł cyberpunkowych rozgrywa się zazwyczaj w świecie, który można określić mianem dostojnego. Popularnym motywem jest ukazanie świata przyszłości, rządzonym przez wielkie korporacje z nieograniczoną władzą. Wartym zaznaczenia jest też opieranie się historii na globalnej sieci przesyłu danych, jednak dużo bardziej zaawansowanej niż to, co nazywamy dziś Internetem. W cyberprzestrzeni ludzie zatracają się w wirtualnym świecie, często tracąc kontakt z rzeczywistością.
Jakie książki znajdziemy w tym gatunku?
Jedną z najważniejszych postaci dla cyberpunku jest William Gibson. Uchodzi on za jednego z najważniejszych pisarzy tego gatunku oraz popularyzatora tego odłamu fantastyki naukowej. Jego najważniejsze cyberpunkowe dzieło to Trylogia Ciągu, na którą składają się Neuromancer Graf Zero oraz Mona Liza Turbo. Pisarz zawarł w niej charakterystyczne dla gatunku motywy takie jak dystopijny świat czy rzeczywistość wirtualna. To właśnie on rozpoczął swoistą modę na ukazywanie świata, który w przyszłości rządzony jest przez wielkie korporacje i powszechną cyberprzestrzeń. Gibson napisał też Trylogie Mostu, czyli Światło Wirtualne, Idoru oraz Wszystkie Jutra.
Mówiąc, o początkach cyberpunku nie można nie wspomnieć o pisarzu, który wprowadził to słowo do powszechnego użytku. Bruce Bethke użył słowa cyberpunk po raz pierwszy 1983 roku. Na początku było to opowiadanie, które potem przekształcił w powieść. To właśnie tej powieści zawdzięczamy bohatera, który bardzo często występuje w tym gatunku. Mowa oczywiści o hakerze, który jest świetny w tym co robi, jednak swoje umiejętności wykorzystuje w celach raczej prywatnych.
Autorem, o którym nie można zapomnieć, choć w kraju nad Wisłą nie jest szczególnie znany to Bruce Sterling. Współautor Maszyny Różnicowej, którą napisał wspólnie z Gibsonem. Jest to odmiana cyberpunku, czyli steampunk, dość mocno nawiązująca do epoki pary.
Na koniec warto w kilku słowach wspomnieć o także klasycznej powieści Zamieć Neala Stephensona. Jest to przedstawienie w sposób nieco prześmiewczy, świata przyszłości, który popadł w ruinę. Ludzie, aby uciec od tej rzeczywistości udają, się do cyberprzestrzeni, którą autor nazwał tu Metawers.
Cyberpunk w filach
Gdy mówimy film o dystopijnej przyszłości z gatunku cyberpunk pierwsze, co może nam przyjść na myśl to Łowca Androidów. Film w reżyserii Ridleya Scotta powstał na podstawie książki Philipa K. Dicka Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Znaleźć możemy tu wiele klasycznych odwołań do gatunku. Znajdziemy tu dystopijną przyszłość czy też motyw sztucznej inteligencji. Jednak nie należy zapominać, że mimo iż film uchodzi za klasykę gatunku, to nie spełnia wszystkich założeń Cyberpunku. Nie znajdziemy tu np. bardzo popularnych w gatunku cybernetycznych wszczepów. Wart wspomnienia jest też film Bladeruner 2049, czyli kontynuacja filmu Ridleya Scotta. Jest on w swojej konwencji podobny do pierwszej części i kontynuuje wzięte z niej schematy oraz motywy.
Kolejnym filmem wartym wspomnienia jest Ghost in the Shell, który ukazuje wizję dystopijnego społeczeństwa przyszłości oraz zagrożeń, jakie mogą płynąć z cyberprzestrzeni czy też ulepszania ciała wszczepami. Film powstał na bazie popularnego filmu anime serialu o tym samym tytule.
Wychodząc nieco ze strefy filmowej, można wspomnąć o serialu Altered Carbon od Netflixa. Serial oparty jest o serię książek Takeshi Kovacs autorstwa Richarda Morgana. Odnajdziemy tu wiele motywów klasycznych dla gatunku cyberpunku, takich jak ulepszone ciała, sztuczna inteligencja, cyberprzestrzeń czy też dystopijna wizja przyszłości.
Podsumowując
Jak widać Cyberpunk jest gatunkiem bogatym w dzieła zarówno literackie jak i filmowe. Przedstawiciele tego gatunku znajdują się także w grach czy też serialach. Ważnym elementem gatunkowym są tu rozważania nad kondycją społeczeństwa i tego, jak technologia wpływa na ludzi. Często spotykanym motywem jest zasada stworzona przez Franza Rottensteinera czyli high tech & low life. Mówi ona, że im większy postęp technologiczny, tym większy rozkład moralny społeczeństwa.
DRE
