Nie jest tajemnicą, że wraz z upływającym czasem i starzeniem się, mózg zmienia proces zapamiętywania. Z wiekiem proces przyswajania nowych informacji spowalnia i coraz trudniej przychodzi nam nauka i zapamiętywanie nowych rzeczy. Sprawdźmy, dlaczego tak się dzieje i czy można temu zapobiec.
Czy pamięć się starzeje?
Naukowcy zgodnie twierdzą, że już po trzydziestce nasz mózg zaczyna spowalniać, a to dlatego, że rozwój mózgu trwa właśnie do 30 roku życia. Jednak dopiero po czterdziestce proces ten zaczyna być zauważalny. Mózg, tak samo jak ciało, podlega procesom starzenia. Z czasem jest mniej synaps i połączeń między neuronami, kora mózgowa staje się cieńsza, zostaje ograniczony przepływ krwi przez mózg, oraz zachodzą zmiany komórkowe, które mają bezpośredni wpływ na pracę i wydajność mózgu. Zmieniające się parametry hormonalne i biochemiczne odpowiadają za mniejszą, niż wcześniej koncentrację oraz umiejętność przyjmowania i przetwarzania danych. Osoby w podeszłym wieku z pewnością mogą mieć problemy ze skupieniem uwagi, przypomnieniem sobie informacji, lub z zapomnieniem o umówionym spotkaniu.
Czy zawsze zapominalstwo związane jest z wiekiem?
Ludzki mózg jest fenomenalnym narządem i trudno zrozumieć wszystkie pojęcia, które go dotyczą. Pamięć natomiast jest jednym z procesów psychicznych zachodzących w mózgu, którym fascynacja powoduje zgłębianie jego tajników nie tylko przez naukowców, ale również przez zwykłych śmiertelników. W dużym uproszczeniu pamięć można porównać do dużego magazynu w ogromną ilością pudeł. Wraz z upływem czasu, pudeł jest coraz więcej i jawi się konieczność ich uporządkowania i usystematyzowania. Tak właśnie mózg wypiera niepotrzebne informacje, robiąc miejsce dla tych najważniejszych i najbardziej potrzebnych. To dzięki tej systematyce człowiek do końca życia może uczyć się nowych rzeczy, choć te, które zaśmiecają pamięć, zajmują nadal sporo miejsca, spowalniając proces nauki. Z wiekiem przeżytych zdarzeń i zakodowanych informacji jest coraz więcej, zmiany biochemiczne również nie sprzyjają zachowaniu dobrej pamięci, dlatego tak ważne jest stałe ćwiczenie mózgu, zmuszające go do wzmożonej pracy.
Na naukę nigdy nie jest za późno — ćwiczenie pamięci
Istnieje kilka kryteriów, według których dzieli się pamięć, jednak za proces zapamiętywania odpowiedzialna jest pamięć ultrakrótkotrwała, krótkotrwała oraz trwała. Każdy w pewnym momencie życia zauważa, że nie zapamiętuje już tak dobrze, jak dawniej zdarzeń, sytuacji oraz ludzi i zastanawia się, czy może pomóc sobie, aby poprawić zdolności zapamiętywania. Sięgamy po różne suplementy, jednak mało kto pamięta o dostarczaniu mózgowi nowych bodźców, które go ćwiczą i zmuszają go do pracy. Ćwiczenia nie muszą być skomplikowane, jednak powinny wymagać koncentracji i skupienia uwagi. Mogą to być krzyżówki, labirynty i rebusy, gry karciane i towarzyskie, gra w skojarzenia, czy zapamiętywanie cyfr i słów w kolejności.
Czasu nie da się zatrzymać, jednak można spowolnić jego zauważalne oznaki również w kontekście kondycji mózgu i procesu zapamiętywania. Należy pamiętać również o optymalnej dawce snu, relaksu i odpoczynku.
DKR