prawniczka objaśnia prawo spadkowe
Spadkobierca powinien mieć na uwadze że w ciągu 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy powinien złożyć oświadczenie przed sądem lub notariuszem czy spadek przyjmuje czy odrzuca | fot.: materiał partnera zewnętrznego

Jakich formalności należy dopełnić dziedzicząc spadek po zmarłym?

Śmierć spadkodawcy niesie szereg czynności które muszą wykonać jego spadkobiercy. Warto wiedzieć, jakich obowiązków i formalności należy dopełnić, aby nabyć spadek w  sposób najbardziej korzystny dla siebie. Do najważniejszych kwestii związanych z nabyciem spadku jest złożenie oświadczenia, uzyskanie potwierdzenia nabycia spadku oraz złożenie oświadczenia do urzędu skarbowego.

Złożenie oświadczenia w ciągu  6 miesięcy od daty śmierci spadkodawcy

Spadkobierca powinien mieć na uwadze że w ciągu 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy powinien złożyć oświadczenie przed sądem lub notariuszem czy spadek przyjmuje czy odrzuca. Istnieją 3 sposoby odniesienia się do nabywanego spadku: można spadek przyjąć wprost (czyli z odpowiedzialnością za długi spadkowe), odrzucić lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza (czyli z ograniczeniem za długi tylko do wysokości masy spadkowej).

Jeśli spadkobierca nie złoży oświadczenia, przyjmuje się, że przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Ma to szczególne znaczenie jeśli w spadku długi i zobowiązania przewyższają dostępne aktywa.

Stwierdzenie nabycia spadku

Jednym z najważniejszych kroków formalnych do potwierdzenia nabycia spadku po zmarłym jest jego potwierdzenie, które może zostać uzyskane dwiema drogami: poprzez uzyskanie postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub w drugi sposób – u notariusza w formie aktu poświadczenia dziedziczenia.

Postępowanie sądowe jest tańsze ale też z reguły dłuższe i w sprawach skomplikowanych może przedłużyć się do kilku posiedzeń sądowych. Każda osoba która uważa się za spadkobiercę lub wykazuje interes w ustaleniu zakresu spadkobierców po zmarłym może za opłatą sądową złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie rejonowym właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Prawo do złożenia powyższego wniosku nie wygasa i nie ma ograniczeń czasowych, jednak warto wiedzieć że stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić nie wcześniej niż po 6 miesiącach od dnia śmierci spadkodawcy.

We wniosku należy wskazać sąd do którego kierowane jest pismo, wskazanie wnioskodawców oraz uczestników jeśli tacy są, sformułowanie wniosku oraz jego uzasadnienie. Do wniosku powinny zostać dołączone niezbędne akta stanu cywilnego m.in. akt zgonu spadkodawcy oraz dokumenty które potwierdzają tytuł że jest się spadkobiercą. Po przeprowadzeniu postępowania oraz ustaleniu kręgu spadkobierców sąd wydaje postanowienie stwierdzające nabycie spadku które po 21 dniach staje się prawomocne.

notariusz sprawa spadkowa
Szybszym rozwiązaniem w celu uzyskania tytułu prawnego określającego krąg spadkobierców jest wizyta u notariusza | fot.: stock.adobe.com

Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza

Szybszym rozwiązaniem w celu uzyskania tytułu prawnego określającego krąg spadkobierców jest wizyta u notariusza. Notariusz sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia w przypadkach jeśli wszyscy spadkobiercy są zgodni co do treści aktu oraz w innych szczególnych przypadkach określonych w przepisach prawa o notariacie. Po sporządzeniu protokołu dziedziczenia, aktu poświadczenia dziedziczenia oraz dokonaniu wpisu do rejestru poświadczeń dziedziczenia sprawa uznawana jest za zakończoną.

Formalności podatkowe przy nabyciu spadku

Każdy spadkobierca zwolniony od podatku (oraz otrzymujący tzw. pusty spadek) w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub uzyskania zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia ma obowiązek dokonania zgłoszenia nabycia spadku (na formularzu SD-Z2. Spadkobierca który będzie zobowiązany opłacić podatek od spadku ma na to 1 miesiąc. Z braku zgłoszenia w określonym wyżej terminie wynika odpowiedzialność skarbowa.

Po dopełnieniu powyższych formalności jeśli spadkobierców powołanych do spadku jest więcej można rozpocząć postępowanie w sprawie o dział spadku. Sprawy spadkowe potrafią toczyć się latami, dlatego warto już za życia dopełnić wszelkich formalności związanych z działem spadku, sporządzeniem testamentu czy wyłączeniem dziedziczenia. 

MRY

Sprawdź także

współwłasność mieszkania

Co zrobić, kiedy nie da się znieść współwłasności nieruchomości w drodze umownej?

Jeśli jesteś współwłaścicielem nieruchomości i zastanawiasz się nad likwidacją łączącego Cię z pozostałymi współwłaścicielami stosunku …