Cukrzyca ciążowa rozwija się zazwyczaj między 24. a 28. tygodniem ciąży. Szacuje się, że zapada na nią mniej niż 1 na 10. Kobiet, jednak dla tych, u których się pojawi, stanowi poważny problem. Cukrzyca w ciąży niesie ze sobą ryzyko i dla mamy, i dla jej nienarodzonego dziecka. Dowiedz się, czym jest cukrzyca ciążowa, jak się objawia i jak skutecznie ją leczyć.
Cukrzyca ciążowa i insulina
Podczas ciąży organizm szaleje. Podnosi się poziom estrogenów i prolaktyny, wzrasta zapotrzebowanie energetyczne. Twoje ciało staje się bardziej odporne na insulinę – hormon regulujący poziomy cukru. Insulina wpływa na rozkład węglowodanów z pokarmów do glukozy, czyli cukru dostarczającego energię każdej komórce ciała. W ciąży musisz dostarczyć rosnącemu dziecku większych ilości glukozy, więc potrzebujesz też więcej insuliny.
U niektórych kobiet proces wytwarzania insuliny ulega zaburzeniu i organizm albo w ogóle przestaje reagować na ten hormon, albo nie wytwarza odpowiednich jego ilości. W skutek tych zmian wzrasta stężenie glukozy we krwi (glikemia). Kiedy przybierasz w ciąży na wadze, Twój organizm słabiej wykorzystuje dostępną insulinę, więc, żeby efektywnie regulować poziom cukru, musi produkować jej więcej.
Oprócz tego łożysko wytwarza hormony blokujące działanie insuliny, przez co po posiłku dłużej utrzymuje się we krwi wysoki poziom glukozy. To ważne, bo nienarodzone dziecko korzysta ze składników odżywczych krążących we krwi mamy. Dzięki opisanym wyżej zmianom potrzebne składniki są dłużej dostępne dla malucha i może on prawidłowo rosnąć. Niestety, w konsekwencji wzrasta również oporność na insulinę. Glikemia kobiety w ciąży nie powinna jednak przekraczać pewnych granicznych wartości. Normy poziomu glukozy we krwi w ciąży możesz znaleźć na stronie www.zdrowystartwprzyszlosc.pl.
Objawy i rozpoznanie cukrzycy w ciąży
Cukrzyca ciążowa na ogół nie daje charakterystycznych objawów. A te, które występują, łatwo przypisać można samej ciąży. W przypadku cukrzycy możesz częściej oddawać mocz, mieć zwiększone pragnienie i zaburzone widzenie, a także odczuwać zmęczenie. Żeby zdiagnozować cukrzycę w ciąży, musisz między 24. a 28. tygodniem wykonać test obciążenia glukozą. Krew pobiera się wtedy trzykrotnie – na czczo, godzinę i 2 godziny po wypiciu 75 g rozpuszczonej w wodzie glukozy. Poziom glukozy w surowicy (badanie na czczo) powinien mieścić się w przedziale
Leczenie cukrzycy ciążowej
Do powikłań cukrzycy ciężarnych należy m.in. duża waga urodzeniowa dziecka. Dodatkowo, w przyszłości maluszek będzie narażony na większe ryzyko zachorowania na cukrzycę. Jeśli więc badanie wykaże u Ciebie podwyższone poziomy cukru, Twój lekarz ginekolog zaleci odpowiednie leczenie. W większości przypadków cukrzycy ciążowej nie podaje się insuliny, a zaleca zdrowszą dietę oraz regularną aktywność fizyczną. Ciężarna musi też monitorować poziom glukozy, mierząc go po każdym posiłku. Przyszła mama powinna również trafić do poradni diabetologicznej i tam uzyskać wszystkie informacje dotyczące skutków cukrzycy ciążowej oraz zalecenia odnośnie odpowiedniej diety.
Przy cukrzycy lekarz prawdopodobnie zaleci również częstsze wykonywanie badania USG, żeby kontrolować wagę dziecka i wybrać najbezpieczniejszy rodzaj porodu dla matki i jej maluszka.
Może się zdarzyć (dotyczy to 10-20% kobiet), że zmiana diety oraz stylu życia nie wystarczy do uregulowania poziomu cukru. W takim przypadku możesz otrzymać od lekarza receptę na insulinę. Upewnij się, kiedy powinnaś ją przyjmować.
Dieta przy cukrzycy ciążowej
Wprowadzając zdrową i zbilansowaną dietę, możesz zminimalizować objawy cukrzycy ciążowej bez przyjmowania leków. Posiłek w diecie cukrzycowej składa się w ¼ z białka, w ¼ ze produktów węglowodanowych oraz w połowie z warzyw. Z jadłospisu wyklucza się żywność przetworzoną oraz produkty z wysokim indeksem glikemicznym, tj. produkty powodujące nagłe skoki poziomu glukozy we krwi. Do diety włącz świeże oraz mrożone warzywa, jaja, świeże owoce z niskim indeksem glikemicznym, ryby, chude mięso i produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu. Unikaj produktów typu fast foodów oraz słodkich wypieków i smażonego jedzenia. Wyklucz wszelkie słodzone napoje i zrezygnuj z picia soków, nawet tych naturalnych bez dodatku cukru. Z umiarem jedz też produkty o wysokiej zawartości skrobi takie jak ziemniaki czy biały ryż. Najlepiej zamień je na kasze, np. gryczaną, owsianą czy komosę ryżową.
Niewielkie posiłki jedz w regularnych odstępach czasu, mniej więcej co 2-3h. Dzięki temu łatwiej będzie utrzymać stabilny poziom cukru we krwi. Miej przy sobie zawsze zdrowe przekąski, jak np. garść orzechów, pokrojone warzywa czy niesłodzony jogurt. Kiedy czujesz się głodna, nie odmawiaj sobie jedzenia, ale wybieraj produkty o jak najniższej zawartości cukru (węglowodanów prostych).
Do diety włącz zdrowe nienasycone tłuszcze (olej lniany, oliwę z oliwek) i pokarmy zawierające węglowodany złożone. Do każdego posiłku zjadaj świeże lub gotowane na parze warzywa. Zawierają one błonnik i dzięki temu regulują wchłanianie cukru, zapobiegając nagłym skokom jego poziomu we krwi.
Zapobieganie cukrzycy w ciąży
Na cukrzycę w ciąży narażone są szczególnie kobiety powyżej 35. roku życia, osoby cierpiące na nadwagę czy mające bliskiego krewnego chorującego na cukrzycę typu II. Cukrzyca wystąpi u Ciebie z większym prawdopodobieństwem, jeśli przed ciążą miałaś podwyższony poziom glukozy czy objawy insulinooporności (zespół policystycznych jajników, rogowacenie ciemne).
Przed zajściem w ciążę możesz jednak wprowadzić zdrowe nawyki, żeby zapobiec cukrzycy. Ćwicz regularnie, jedz produkty z wysoką zawartością błonnika i zrezygnuj z żywności przetworzonej. Jeśli cierpisz na nadwagę, przed ciążą postaraj się schudnąć.
Cukrzyca ciążowa może pojawić się nawet u osób prowadzących bardzo zdrowy tryb życia. Dlatego jeśli wystąpi i u Ciebie, skorzystaj z profesjonalnej pomocy dietetyka ciążowego i regularnie kontroluj poziomy cukru.
Źródła:
- https://www.healthline.com/health/pregnancy/gestational-diabetes-food-list#foods-to-avoid
- https://www.healthline.com/health/gestational-diabetes#diagnosis
- https://www.healthline.com/health/pregnancy/gestational-diabetes-test#complications
- https://www.fitpregnancy.com/pregnancy/pregnancy-health/sugar-shock
Materiał partnera zewnętrznego