Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
We współczesnym, powszechnym i mocno uproszczonym, rozumieniu dieta to sposób odżywiania obliczony na redukcję wagi i uzyskanie pożądanej sylwetki. Są jednak rejony świata, w których dieta jest nie tylko sposobem odżywiania warunkującym zdrowie i dobre samopoczucie, ale i elementem filozofii życiowej. Tak rozumieją ją Chińczycy – między innymi dzięki uważnej analizie tego, co znajduje się na ich talerzu, mogą wyeliminować przyczyny chorób i osiągnąć stan równowagi ze światem zewnętrznym.
Starożytna medycyna chińska skupiała się właśnie na tym, aby zapobiegać zamiast leczyć i, co charakterystyczne, traktowała ciało ludzkie jako układ naczyń połączonych. Takie holistyczne podejście stopniowo przenika także do współczesnej nauki o leczeniu człowieka, jednak niestety nadal w medycynie zachodniej jest to niszowa gałąź wiedzy. Chińczycy wierzą, że nasze ciało funkcjonuje na podobnych zasadach jak wszechświat, a stany chorobowe czy złe samopoczucie to wynik zablokowania właściwego przepływu energii życiowej. Dla jego przywrócenia stosuje się właśnie odpowiednią dietę oraz na przykład akupunkturę (czyli wbijaniu igieł w odpowiednie miejsca na ciele).
Według teorii pięciu przemian organizm człowieka, tak jak i cały wszechświat, podlega ciągłym zmianom, które następują cyklicznie i wzajemnie na siebie oddziałują. Zostały one przyporządkowane do następujących symboli: drzewo, ogień, ziemia, metal, woda. Każdy taki symbol oznacza jednocześnie smak, porę roku, kolor, kierunek świata, a także narządy wewnętrzne. Żeby gotować zgodnie z kuchnią pięciu przemian powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na składniki, ale i na sposób przygotowywania potrawy czy na sekwencję dodawania przypraw. Gotujący według chińskich zasad przekonują, że zła kolejność doprawienia zupy może radykalnie wpłynąć na jej końcowy smak. W każdym z dań należy dążyć do osiągnięcia równowagi żywiołów.
Jak rozpoznać żywioły?
Głównym kryterium wpływającym na przyporządkowanie danego produktu do określonej grupy żywiołu jest smak. Dla początkujących kucharzy przygotowano specjalne tabele, a także przepisy. Ci, którzy zajmują się kuchnią pięciu przemian dłużej twierdzą, że dość szybko zaczniemy postępować intuicyjnie, bez potrzeby używania ściągawek.
- drzewo – odpowiada smakowi kwaśnemu, przykładowe produkty: biały ser, pomidory, kwaśne owoce, drób, mąka
- ogień – odpowiada smakowi gorzkiemu, produkty: kawa, herbata, wrzątek
- ziemia – odpowiada smakowi słodkiemu, produkty: miód, słodkie owoce, ziemniaki
- metal – odpowiada smakowi ostremu, produkty: chili, pieprz, czosnek
- woda – odpowiada smakowi słonemu, produkty: sól, ryby, woda, strączkowe
Gotując powinniśmy więc zwrócić uwagę na to, żeby dostarczyć sobie wszystkich potrzebnych składników nie ograniczając żadnego z nich, bo spowoduje to zaburzenie równowagi w naszym organizmie. Niewskazane w filozofii pięciu przemian są więc diety eliminacyjne, zbyt wiele produktów wychładzających albo nadmiernie ogrzewających organizm. Należy także pamiętać o tym, żeby poszczególne składniki dodawać w określonej kolejności: drzewo, ogień, ziemia, metal, woda. Jeśli o czymś zapomnimy, nie możemy się cofnąć, możemy za to wykonać kolejną sekwencję, w której dodamy brakujący element.
Pięć Przemian w kuchni polskiej
Co ważne, pięć przemian znajdzie zastosowanie w niemal każdym sposobie odżywiania, także w kuchni polskiej. Nawet zwykłe gotowane ziemniaki czy zupa jarzynowa będą smakowały zupełnie inaczej, kiedy potraktujemy je zgodnie z tą filozofią.Termika naszego pożywienia i pory roku także powinny być idealnie zsynchronizowane. Znawcy tematu wskazują, że w naszych szerokościach geograficznych powinniśmy znacząco ograniczyć cytrusy oraz fermentowane produkty mleczne ze względu na ich działanie ochładzające. Niewskazany jest także nadmiar zielonej herbaty. Jesienią i zimą stawiamy na ciepłe, gotowane posiłki, ograniczamy do minimum surowiznę i warzywa zielone. Przyjdzie na nie czas wiosną i latem.
Gotowanie według teorii pięciu przemian przywraca naturalną więź z naturą, przypomina o cykliczności i przemianach zachodzących w naszym życiu. Aby cieszyć się zdrowiem, powinniśmy umieć dostosować swój jadłospis do wieku i pory roku, a także przestrzegać złotej zasady umiaru i unikania żywności wysokoprzetworzonej.
