Winna etykieta jest skomplikowana i pełna niuansów. Co prawda wino można tak po prostu nalać do kieliszka i bez większego zastanowienia wypić, jednak jest szereg win, dla których takie potraktowanie byłoby krzywdzące, a smakoszowi odebrało możliwość poznania jego wyjątkowości. Warto więc znać kilka kluczowych zasad dotyczących podawania wina oraz jego kosztowania i bynajmniej nie jest to przejaw snobizmu, tylko praktyczne podejście wynikające z natury tego alkoholu.
Zasady serwowania wina
Otwieranie butelki
Wbrew pozorom jest to bardzo istotna zasada, mająca wpływ na jakość i smak wina. Picie wina powinno odbywać się w odpowiedniej atmosferze i być powolne, to samo dotyczy odkorkowywania. Pospiech w tym przypadku jest niewskazany. Trzeba przede wszystkim wyczuć korek, delikatnie manewrując otwieraczem. Najlepiej, jeśli korek wyjmowany z szyjki nie wyda żadnego dźwięku. Niezwykle istotne jest również to, jakiego korkociągu używa się do otwarcia butelki. Korkociągów do win jest wiele, najczęściej polecany przez smakoszy win jest jednak korkociąg barmański. Mały, składany i bardzo praktyczny. Dzięki małemu ostrzu pozwala szybko zdjąć kapturek zabezpieczający szyjkę, z kolei ruchome ramię ułatwia wyciągnięcie korka praktycznie bez użycia siły. Równie popularny jest korkociąg motylkowy. Wybór odpowiedniego jest jednak w dużej mierze kwestią gustu i wygody.
Temperatura serwowania
Odpowiednia temperatura to kolejny niezwykle ważny element, na jaki należy zwrócić uwagę podczas serwowania wina. Od niej zależy bowiem, jak bardzo trunek będzie mógł się „otworzyć”, czyli uwolnić swój smak i zapach. W schłodzonym winie mniej wyczuwalne będą jego aromaty. Niska temperatura pozwoli również odrobinę zamaskować smak alkoholu i słodyczy, przy okazji uwydatniając smak tanin i kwasowość.
Dlatego też wina czerwone pełne i bogate w smaki oraz zapachy, należy podawać w temperaturze ok. 16-18 stopni Celsjusza. Z kolei wina białe serwuje się po uprzednim mocnym schłodzeniu, w temperaturze 8-12 stopni Celsjusza. Wina musujące podaje się jeszcze chłodniejsze, ok. 5-7 stopni Celsjusza.
Dekantacja wina
Wino jest rodzajem alkoholu, który potrzebuje powietrza i czasu na uwolnienie pełni swojego smaku i zapachu. Dotyczy to głównie win czerwonych, długo dojrzewających w butelce. Z tego względu zaleca się, by wino trochę „pooddychało”. Zanim rozleje się je do kieliszków powinno otwarte odstać ok. 40 minut. Poza tym, żeby odpowiednio napowietrzyć wino można również skorzystać z dekantera, który potocznie nazywany jest karafką.
Kieliszki do wina
Rodzaj kieliszków, w których serwowane jest wino, to niezwykle istotna sprawa. Są one bowiem zaprojektowane w taki sposób, by wydobyć jak najwięcej zalet z określonego rodzaju alkoholu.
- Kieliszki do czerwonego wina są pękate. Umożliwia to większy kontakt trunku z powietrzem, a dodatkowo pozwala lepiej wyczuć nuty zapachowe buzujące w czaszy kieliszka.
- Z kolei do wina białego przeznaczone są kieliszki nieco mniejsze i zwężone, co umożliwia dłuższe utrzymanie niskiej temperatury, ale też ograniczy w pewien sposób doznania zapachowe.
- Wina musujące, z uwagi na niską temperaturę podawania, zaleca się serwować w kieliszkach wąskich, bo dzięki temu zapach trunku koncentruje się u jego wylotu, a dwutlenek węgla ulatnia się wolniej.
- Natomiast wina wzmacniane wymagają podania w kieliszka kształtem przypominających tulipany, rozszerzone u góry. Jest to niezwykle ważne, ponieważ wina wzmacniane, podobnie, jak whisky, mają do zaoferowania wiele nut zapachowych.
Nalewanie
Jednym z kluczowych zachowań, o których należy pamiętać podczas nalewania wina, jest odpowiedni ruch ręki. Nalewając wino warto zakończyć ten proces delikatnym obrotem ręki, tak żeby ostatnia kropla trunku pozostała na szyjce butelki, a nie skapnęła np. na obrus lub ubranie. Jest to szczególnie ważne, gdyż wybawianie plam po czerwonym winie bywa uciążliwe.
Trzymanie kieliszka
Powszechnie wiadomo już, że zaleca się trzymanie kieliszka z winem za nóżkę, gdyż trzymanie za czaszę kieliszka spowoduje zbytnie ogrzanie trunku ciepłem dłoni. Nie jest to jednak święta zasada, której należy bezwzględnie przestrzegać. Jeśli osobie smakującej wino wygodniej jest trzymać kieliszek za czaszę, może to zrobić. W takiej sytuacji należy jednak pamiętać, by ten kontakt był na tyle krótki, żeby nie podwyższyć temperatury podawanego alkoholu. Ciepłe wino bez wątpienia traci swoje walory, zarówno smakowe, jak i zapachowe.
Z czym podawać wino
Podawanie wina do posiłków jest zapisane w zwyczajach wielu krajów. Warto wówczas kierować się prostą zasadą balansu i harmonii. Wina czerwone, czyli cięższe, pełniejsze i dłużej dojrzewające powinno się podawać do ciężkich, bardziej wymagających potraw, w których dominują mięsa.
Z kolei winna młode, zazwyczaj lekki i świeże doskonale komponują się z potrawami lekkimi i takimi, w których dominują ryby. Istnieje jednak wiele wyjątków od tej reguły, nikt bowiem nie może zabronić połączenia czerwonego wina z owocami morza i białego z potrawami mięsnymi. Wszystko zależy od upodobań, zaleca się jednak eksperymentowanie i samodzielne odnajdywanie idealnych połączeń.
Jak pić wino
Podczas degustacji win z pewnością pomocne okażą się zwyczaje sommelierów, czyli doradców w zakresie win. Przede wszystkim ważne jest przygotowanie na kontakt z alkoholem zarówno nosa, jak i języka. Najpierw wino należy powąchać, poczuć jego aromat.
W następnej kolejności należy wziąć łyczek wina i zatrzymać go w ustach do momentu, aż przestanie się odczuwać dyskomfort spowodowany kontaktem z alkoholem. Dopiero wówczas można trunek przełknąć. Cały ten proces jest o tyle ważny, że dzięki niemu kolejne łyki wina nie będą już szokiem dla kubków smakowych, a degustatorowi pozostanie wyłącznie przyjemność delektowania się winem.
Warto pamiętać, że wino nie jest trunkiem odświętnym. Nie trzeba go rezerwować wyłącznie na szczególne okazje. Co prawda istnieją wina, które wymagają odpowiedniej oprawy, ale są też takie, które uzupełnią posiłek albo po prostu umilają wieczór. Ponadto nie jest wcale tajemnicą, że w wielu krajach Europy (i nie tylko), wino jest tak powszechnym alkoholem, że podaje się go do rodzinnego obiadu. W takich przypadkach zazwyczaj jest ono rozcieńczane z wodą, by w wysokich temperaturach i ciepłym klimacie, szybko nie uderzało do głowy. Zdarza się, że rozcieńczony alkohol podawany jest także dzieciom.
Stosowanie się do kilku zasad, istotnych przy serwowaniu i próbowaniu wina, wbrew pozorom wcale nie jest objawem snobizmu, lecz szacunku do jednego z najstarszych alkoholi świata. Odpowiednie przechowywanie, otwieranie a nawet nalewanie do kieliszków o odpowiednim kształcie pozwoli w pełni poznać i delektować się walorami win.
MKO