Kawa czarna, espresso, latte, cappuccino… Która jest Twoja ulubiona? Czasy czarnej „fusiary“ powoli się kończą. Główną przyczyną tego jest zapewne wciąż rosnąca kultura espresso, dzięki popularyzacji ekspresów do kawy. Maszyny te przygotowują najsmaczniejszy i najbardziej aromatyczny napój szybko i łatwo. Korzystamy z nich na stacjach benzynowych, czy w innych placówkach użyteczności publicznej. W popularnych kawiarniach barista przygotowuje wspaniałe kawowe specjały przy pomocy ekspresu profesjonalnego, a wiele osób, chcąc mieć podobną kawę „w zasięgu ręki“, nabywa takie ekspresy do domu lub biura.
Przeprowadzone ostatnio badanie AMC na grupie 10 000 respondentów wykazało, że największą popularnością cieszą się następujące kawy: latte – 55%, espresso 34% i cappuccino 23%. Może więc warto poświęcić im chwilę uwagi…
Espresso
Jest rodzajem kawowego napoju, do którego przyrządzenia potrzebny jest ekspres ciśnieniowy (jest ich kilka typów). Woda o temperaturze 88 – 92°C i objętości 25-30 ml, przechodzi pod ciśnieniem około 10 – 15 bar przez 7 – 8g drobno zmielonej i mocno ubitej kawy, w czasie około 25 sekund.
Nazwa „espresso” pochodzi od włoskiego słowa espressivo i znaczy wyrazisty, wyraźny. Zapewne ma to odniesienie do smaku i aromatu tego rodzaju kawowego napoju, który przyrządzony opisanym wcześniej sposobem, umożliwia wydobycie z kawy jej najlepszych właściwości (także odżywczych), bez toksycznych substancji, podrażniających układ pokarmowy. Tym sposobem espresso jest nie tylko bardzo smaczne, ale też o wiele zdrowsze od kawy parzonej tradycyjnie, a także zawiera mniej kofeiny (dzięki krótkiemu czasowi ekstrakcji, czyli styczności fusów z wodą). Przyjemny przypływ energii po wypiciu espresso bierze się stąd, że kawa ta jest łatwiej przyswajalna przez organizm (kofeina szybciej zaczyna „działać”) oraz zawiera wiele substancji cennych dla organizmu (w tym witaminy i minerały), które także wpływają na polepszenie samopoczucia.
Wskaźnikiem jakości espresso jest pokrywająca je pianka, czyli z włoskiego – crema. Powinna ona mieć kolor orzechowy i to w czterech różnych odcieniach jednocześnie. Przez kilka sekund powinna stawiać opór łyżeczce drobnego cukru, a po zamieszaniu, odbudować się (przynajmniej w części). Pianka zatrzymuje aromat, poprzez jego skupienie w gazie oraz ciepło, przez co napar dłużej pozostaje gorący. Odpowiednia pianka świadczy o świeżości kawy i prawidłowym jej zaparzeniu.
Espresso można pić bez żadnych dodatków, jak i z cukrem, czekoladą, kakao, wanilią, cynamonem czy kardamonem. Jest też ono bazą dla innych kawowych napojów. Z dodatkiem spienionego mleka daje cappuccino, a z gorącym mlekiem i mleczną pianką – trzywarstwowe latte macchiato. Istnieje też wiele innych kawowych napojów na bazie espresso, jak np. caffe macchiato, mocha, ristretto, doppio, americano, con panna, czy coretto.
Latte
Zwana też caffè latte – również wywodzi się z Włoch, ale jak dowodzi ostatnie badanie – podbiła serca również Polaków. Jest to kawa z mlekiem, przyrządzana najczęściej w proporcji: 1/3 espresso i 2/3 ciepłego, lekko spienionego mleka. Całkowita objętość caffè latte to około 200ml. Podaje się je w wysokich szklankach lub dużych filiżankach (podobnych do serwowania cappuccino). Kawa ta występuje również w wersji caffè latte freddo (napój schłodzony, z dodatkiem cukru) oraz latte macchiato.
Latte Macchiato
To również włoski „wynalazek“. Napój ten wygląda bardzo efektownie, bowiem składa się z 3 warstw. Dolną warstwę stanowi mleko, środkową – espresso, a na górze znajduje się delikatna, mleczna pianka. Powierzchnię napoju można posypać cynamonem lub tartą czekoladą. Latte macchiato podaje się w wysokich szklankach o pojemności 250 ml (przeważnie z uszkiem) i łyżeczką o długim trzonku.
Cappuccino
Także pochodzi z Włoch. Składa się z 25ml espresso i 125ml spienionego mleka. Klasyczne cappuccino pija się w porcelanowych, białych filiżankach o lekko pękatym kształcie i pojemności 150 – 200ml. Powierzchnię napoju często posypuje się cynamonem, kakao lub tartą czekoladą. Delikatniejszą odmianą cappuccino, z większą ilością mleka jest cappuccino chiaro, a mocniejszą jest cappuccino scuro, tylko z odrobiną mleka. Odmianą „na zimno“ jest cappuccino freddo (wymieszane w shakerze z kawałkami lodu).
Technologia ciśnieniowego przygotowywania kawy umożliwia wydobycie z niej najlepszych właściwości smakowych i zapachowych. Aby jeszcze bardziej wzmocnić ten efekt, najlepiej świeżo paloną kawę mielić tuż przed przygotowaniem napoju. Dlatego ważne jest, aby używać odpowiedniej kawy ziarnistej. Ziarna z przeznaczeniem na espresso są wypalane dłużej od tych, przeznaczonych do zwykłego zaparzania w szklance, bo około 20 minut. Temperatura palenia nie przekracza przy tym 230°C, co pozwala na zachowanie optymalnej ilości substancji aromatycznych zawartych w ziarnach oraz sprawia, że pozostaje w nich więcej cukrów, dzięki czemu napar z nich nie będzie gorzki ani kwaśny.
Kawowi eksperci wyodrębnili w espresso prawie 1000 różnych posmaków. Wyczuwa się tu nutę czekolady, cynamonu, jagód, kokosu, brzoskwini, wiśni oraz wiele innych. Na espresso stosuje się głównie ziarna z gatunku arabica, które charakteryzują się delikatnym smakiem i bogatym aromatem. W celu zaostrzenia smaku, czasami dodaje się do nich ziarna robusty, które nadają naparowi intensywności i mocy, dzięki większej zawartości kofeiny.
Do przygotowania espresso i innych kawowych napojów na jego bazie, potrzebny jest ekspres ciśnieniowy. Do użytku domowego przeznaczone są ekspresy automatyczne (same mielą potrzebną ilość ziaren i przygotowują napój za jednym przyciskiem) i półautomatyczne (tzw. kolbowe – na kawę mieloną). Ekspresów tych jest wiele modeli i wybór takiego, który najlepiej zaspokoi preferencje danej osoby, może sprawić pewne trudności. W takim wypadku najlepiej skontaktować się ze specjalistą, który odpowie na pytania, wyjaśni wątpliwości i ewentualnie doradzi.
Autor: Przyjaciele Kawy