Sól to jedna z najbardziej podstawowych przypraw, której nie powinno zabraknąć w kuchni. Oprócz tradycyjnej białej soli, po którą sięgamy przygotowując większość domowych posiłków – występuje także w wielu innych odmianach. Poszczególne jej rodzaje różnią się między sobą pochodzeniem, gramaturą, kolorem oraz zastosowaniem. Warto dowiedzieć się, jakie rodzaje soli kuchennej wyróżniamy oraz poznać ich rekomendowane zastosowania. Pozwoli to przygotowywać jeszcze lepsze, smaczniejsze potrawy, które zachwycą każdego smakosza.
Po co nam sól w potrawach? Jaką funkcję pełni ta przyprawa?
Sól jest przyprawą stosowaną przez człowieka od wielu wieków. Jest to jeden z najcenniejszych darów natury, który posiada ogrom zastosowań. Sól jest bowiem używana nie tylko w kuchni, do przyprawiania potraw, lecz także wykorzystywana w medycynie, kosmetyce oraz przemyśle. W kuchni jej zastosowanie nie ogranicza się jednak bynajmniej do samego przyprawiania potraw. Odrobina soli podczas gotowania jajek zapobiega pękaniu ich skorupek, szczypta soli wydobywa aromat i smak kawy mielonej, a jej dodatek do ubijanych białek pozwala uzyskać sztywniejszą, bardziej zwartą pianę. Sól można z powodzeniem wykorzystać także do smażenia mięsa – wysypując ją w niewielkiej ilości na rozgrzaną patelnię, możemy znacząco ograniczyć ilość tłuszczu. Świetnie sprawdza się także jako dodatek do deserów – podkreśla bowiem smak czekolady.
To tylko niektóre z licznych zastosowań, jakie posiada sól. Najpopularniejszym z nich nadal pozostaje jednak to stricte spożywcze. Bez dodatku soli nie ma bowiem co marzyć o uzyskaniu udanych, zachwycających głębią smaku i aromatu potraw. Sól skutecznie wydobywa pożądany smak dania oraz sprawia, że przestaje być ono mdłe. Jej dodatek równoważy również słodki i gorzki posmak, nadając potrawom bardziej wyważonych proporcji smakowych. Bardzo istotną kwestią jest jednak wybór odpowiedniego jej rodzaju oraz dopasowanie do wymogów konkretnego dania. Nie bez znaczenia pozostaje także rodzaj obróbki – rodzaje soli kuchennej dobieramy w oparciu o sposób przygotowywania potrawy.
Sól niejedno ma imię. Jakie rodzaje soli wyróżniamy?
Sól występuje w dwóch podstawowych wariantach – gruboziarnistym i drobnoziarnistym. Wersja drobnoziarnista jest najczęściej wykorzystywana do przyprawiania potraw mięsnych, warzywnych, a także deserów. Wysoki stopień zmielenia sprawia, że sól drobnoziarnista świetnie sprawdza się do posypywania kanapek. Sól gruboziarnista jest natomiast polecana do dekorowania potraw, przyprawiania ryb i owoców morza, a także dziczyzny. Jest często sprzedawana w praktycznej wersji z młynkiem, który pozwala samodzielnie zmielić sól tuż przed jej użyciem i dzięki temu nadać potrawom jeszcze lepszych walorów smakowych.
Sól możemy podzielić także na kamienną i morską. Sól kamienną uzyskuje się z naturalnych złóż w kopalniach – zawiera potas, chrom, wapń, mangan, miedź oraz magnez. Sól morska powstaje natomiast w procesie odparowania wody morskiej. Zawiera w swoim składzie cenne mikroelementy oraz posiada bardziej wyrazisty smak, przez co dodaje się jej do potraw zwykle mniej niż soli kamiennej. Sól występuje także w wersji jodowanej oraz niejodowanej. Wariant jodowany jest zalecany do codziennego spożycia, gdyż zawiera minerał potrzebny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Sól niejodowana jest natomiast najczęściej wykorzystywana do przygotowywania domowych przetworów.
Wartą uwagi odmianą soli jest także alpejska. Jest to niezwykle wszechstronny produkt, który sprawdzi się m. in. do przyprawiania mięs i warzyw, kasz, ryżów, a także makaronów. Ta odmiana soli jest wydobywana w Alpach austriackich, w czystym i malowniczym regionie Salzkammergut i jest dostępna głównie w wersji drobnoziarnistej, która idealnie nadaje się do napełniania solniczek.
Praktyczne zastosowanie soli kuchennej, czyli jaka sól do przetworów?
Sól jest podstawowym składnikiem, niezbędnym do przygotowywania domowych przetworów. Rekomendowana sól do kiszenia kapusty, ogórków i innych przetworów to sól kamienna niejodowana. Jest to przyprawa naturalnego pochodzenia, której nie poddaje się dodatkowej obróbce chemicznej. Niejodowana odmiana soli sprawdzi się jako podstawowa sól do kiszenia ogórków zwykłych i do ogórków małosolnych. Warto wypróbować dwa przepisy na domowe ogórki: tradycyjne ogórki kiszone i błyskawiczne ogórki małosolne. Miłośnicy domowych przetworów mogą pokusić się także o przygotowanie kiszonej cukinii oraz oryginalnych rzodkiewek z imbirem.
Inną odmianę soli należy natomiast wybrać do peklowania. Peklowanie jest jednym ze sposobów na konserwację mięsa – poprawia jego kolor, przedłuża trwałość oraz pozytywnie wpływa na konsystencję. Do peklowania najlepiej nadaje się mięso wieprzowe, wołowe, cielęce oraz dziczyzna. Jako sól do peklowania sprawdzi się tzw. sól peklowa, która jest przeznaczona stricte do peklowania, konserwowania oraz wędzenia mięsa. Warto jednak wiedzieć, że sól do peklowania sama w sobie nie nadaje się do przyprawiania dań, gdyż jej przeznaczeniem jest konserwacja żywności, a nie nadawanie jej walorów smakowych. Zastosowanie soli peklowej można sprawdzić w praktyce, testując przepis na smakowitą karkówkę peklowaną z piekarnika lub golonkę peklowaną gotowaną.
Wiele przydatnych przepisów na smakowite dania i przetwory oraz ciekawostki na temat soli znajdziesz na stronie omawiającej sole w kuchni na doradcasmaku.pl.
Materiał partnera