ałabaj
Owczarki środkowoazjatyckie to psy duże, silne, mocno zbudowane, odważne, nieufne w stosunku obcych ludzi | fot.: stock.adobe.com

Owczarek środkowoazjatycki (Ałabaj) opis rasy 

Decyzja o wprowadzeniu psa do składu rodziny powinna być podejmowana rozważnie, z uwzględnieniem wszystkich za i przeciw. Należy mieć świadomość, że pies to nie przelotny kaprys, ale kilkanaście lat wspólnego życia. Dobór rasy pupila także powinien być adekwatny do możliwości finansowych, cech charakteru psa i właściciela oraz do warunków mieszkaniowych. Dotyczy to zwłaszcza psów o szczególnej historii i predyspozycjach, jak na przykład owczarka środkowoazjatyckiego. Z tekstu tego czytelnik dowie się o historii, charakterze Ałabaja (Owczarek środkowoazjatycki) oraz wymogach tej rasy. 

Historia powstania rasy Owczarek środkowoazjatycki

Owczarek środkowoazjatycki jest potomkiem psów stróżujących wywodzących się od dawnych mastifów azjatyckich (tybetańskich). Historia rasy owczarek Ałabaj sięga czterech tysięcy lat wstecz – jest to więc jedna z najstarszych ras psów używanych do pilnowania stad.

Psy te przez trudne warunki atmosferyczne i walki z drapieżnikami nękającymi stada owiec musiały wykształcić odporność, siłę i wytrzymałość aby sprostać zadaniom narzucanym im przez ludzi. Ostra selekcja naturalna spowodowała, że przeżywały tylko osobniki zdrowe, silne i odporne. 

Owczarek środkowoazjatycki – cechy charakteru

Owczarki środkowoazjatyckie to psy duże, silne, mocno zbudowane, odważne, nieufne w stosunku obcych ludzi. Nie wymagają dużo, łatwo adaptują się do różnych warunków atmosferycznych. Najczęściej spotykane są w krajach środkowo-azjatyckich i przyległych do nich terenach. Psy tej rasy potrzebują wyzwań, były wykorzystywane do polowań na dużą zwierzynę i brały udział w walkach psów.

Owczarek środkowoazjatycki – rozwój rasy

Przez wiele stuleci owczarki Ałabaje były kojarzone pod kątem ich użytkowości. Krzyżowane były tylko osobniki odważne, silne i wytrzymałe. Wzorzec opracowano w Związku Radzieckim w latach 30 XX wieku. Od tamtej pory hodowla tej rasy owczarka środkowoazjatyckiego była nadzorowana przez państwo.

Pierwsze owczarki środkowoazjatyckie trafiły do Polski pod koniec lat osiemdziesiątych. Psy tej rasy budziły duże zainteresowanie. W latach 90. były bardzo popularne w naszym kraju. Obecnie, ze względu na wysokie koszty utrzymania rasa psów tych nie jest nadmiernie popularna wśród zwierząt domowych. Owczarek środkowoazjatycki stanowi więc pewnego rodzaju ciekawostkę hodowlaną.

Wzorzec rasy owczarek środkowoazjatycki

Wzorzec rasy owczarek środkowoazjatycki opracowany przez Międzynarodową Federację Kynologiczną – wzorzec FCI nr 335 wymaga spełnienia ważnych cech.

Owczarek środkowoazjatycki – wymagania rasy

  • Budowa– mocna, kościec masywny, silna muskulatura, pożądana duża budowa. Psy mają skórę grubą, tworzącą bardzo często fałdy w okolicach szyi. Suki są nieco drobniejsze niż psy.
  • Format– czyli stosunek wysokości psa w kłębie do jego długości, mierzonej do nasady na ogonie. Suki-102-108 cm., psy 100-105 cm.
  • Wysokość w kłębie – suki – minimum 60 cm, samce minimum 65 cm.
  • Cechy usposobienia – pies zrównoważony, spokojny, z dużą potrzebą ruchu. Dominująca reakcja to aktywna obrona.
  • Cechy płci-samce mocniejsze i masywniej zbudowane od suk tej samej rasy.
  • Szata – prosty, twardy włos, charakteryzujący się grubym podszerstkiem. Na przedniej stronie łap i głowie krótki i przylegający. W rasie owczarki środkowoazjatyckie
    wyróżnia się dwa typy: krótkowłose i długowłose psy. 
  • Umaszczenie– czarne, białe, rude, srokate, nakrapiane, szare, słomkowe, pręgowane, brązowoszare na całym ciele. Z wyjątkiem genetycznie błękitnej lub czekoladowej we wszelkich kombinacjach oraz płaszczowej czarno rudej.
  • Głowa– masywna, mózgoczaszka szeroka z dobrze wykształconymi kościami policzkowymi. Czoło płaskie, słabo zaznaczony stop (przełom czołowo-nosowy). Kufa krótsza od mózgoczaszki, szeroka między oczami prawie nie zwężająca się. Z profilu przypominać ma stożek, grube fafle zakrywać mają kąciki warg. Trufla nosa czarna , dopuszczalna brązowa ale tylko u psów o jasnym umaszczeniu.
  • Uszy– małe, wiszące, osadzone nisko, trójkątne.
  • Oczy– okrągłe, ciemne, szeroko rozstawione.
  • Zęby– białe, mocne i zwarte. Zgryz nożycowy.
  • Szyja– muskularna, krótka, nisko noszona. Tworzy z linią grzbietu kąt 30-40 stopni.
  • Klatka piersiowa– głęboka, szeroka, dobrze zaznaczone żebra.
  • Brzuch– lekko podkasany 
  • Kłąb– wyraźnie zaznaczony, w szczególności u samców. Jest wyższy o 1-2 cm. od wysokości zadu.
  • Grzbiet-szeroki prosty i mocny.
  • Lędźwie– krótkie, szerokie i mocno wysklepione.
  • Zad– muskularny i szeroki.
  • Ogon– sierpowaty, osadzony wysoko, sięgający do stawów skokowych. W naturalnej postaci przyjmuje on delikatnie zakręconą formę.
  • Kończyny przednie– widok z przodu: łapy proste i równoległe, długość łap od podłoża do łokci przewyższać ma nieznacznie połowę wysokości psa w kłębie. Kąt stawu barkowego wynosić ma około 100 stopni. Przedramiona długie, mocne. Śródręcze silne ustawione pionowo.
  • Kończyny tylne– ustawione równolegle, na wysokości stawów skokowych i kolanowych lekko wyprostowane. Podudzie mocne. Śródstopie ustawione pionowo. 
  • Chód– krótki kłus, który przechodzi w galop. To bardzo charakterystyczny sposób poruszania się tej rasy. W czasie kłusu kończyny powinny poruszać się w jednej linii. 
Owczarek środkowoazjatycki 4 miesiące
Owczarek środkowoazjatycki 4 miesiące | fot.: stock.adobe.com

Jaki jest owczarek środkowoazjatycki i jaki powinien być jego właściciel?

Owczarek środkowoazjatycki Ałabaj – jest wierny i oddany swojemu właścicielowi. W stosunku do rodziny ciepły, opiekuńczy i kochający.  Jak każdy pies pasterski dobrze pilnuje stada jakim jest dla niego ludzka rodzina.

Bardzo nieufny w stosunku do nieznanych mu ludzi. Jest psem, który nie da się przekupić.  Ma wszelkie warunki do tego aby być stróżem. Jest silnym psem, jest pewny siebie, cechuje go też niezwykle silny charakter. Wyróżnia się dużą zdolnością do pracy, wytrzymałością i naturalnym instynktem terytorialnym.

Owczarek środkowoazjatycki – warunki życia

Owczarek środkowoazjatycki już na pierwszy rzut oka nie nadaje się do mieszkania w bloku. Najlepiej będzie się czuł w domu z ogrodzonym terenem, który będzie mógł patrolować. Jest także bardzo odporny na niskie temperatury, z powodzeniem może mieszkać w dostosowanym do jego potrzeb kojcu.

Owczarek środkowoazjatycki – zdrowie

Nie choruje nadmiernie, raczej unika poważnych chorób, jednak ze względu na duże rozmiary może być podatny na dysplazję stawów łokciowych i biodrowych, osteochondrozę i problemy z kręgosłupem. Psy tej rasy narażone są także na skręt żołądka i zaburzenia jelitowe. Dlatego też zwierząt tej rasy nie można przekarmiać – także dlatego, że nadwaga w przypadku psów oznacza dodatkowe obciążenie kośćca.

owczarek środkowoazjatycki
Najlepiej będzie się czuł w domu z ogrodzonym terenem, który będzie mógł patrolować | fot.: stock.adobe.com

Owczarek środkowoazjatycki: szkolenie i socjalizacja 

Socjalizacja psa powinna zacząć się już od wczesnego szczenięctwa. Owczarek środkowoazjatycki powinien mieć kontakt z innymi ludźmi i zwierzętami. W trakcie socjalizacji powinien poznawać podstawowe komendy, tak aby uczył się posłuszeństwa od pierwszych miesięcy życia.

Wczesna socjalizacja zagwarantuje prawidłowy rozwój psychiki psa co jest profilaktyką niepożądanych zachowań psa w późniejszym okresie jego życia. Kiepsko znoszą samotność. Trzeba pamiętać, że czworonóg ten pozbawiony możliwości kontaktu, staje się smutny i osowiały, a z czasem nawet agresywny.

Potrzebuje doświadczonego przewodnika, a podczas pierwszych spacerów od szczeniaka musi mieć czas aby poznawać ludzi, inne psy i oswajać się z otoczeniem. Podczas takich wyjść potrzebuje solidnej obroży i wytrzymałej, tradycyjnej smyczy.

Owczarek środkowoazjatycki – co należy wyeliminować podczas szkolenia psa

Owczarek środkowoazjatycki sprowokowany może bardzo ostro zareagować. Bardzo ważne jest, aby w trakcie szkolenia wyeliminować agresję i nadpobudliwość. Tak jak i lękowość. Są to cechy bardzo niepożądane u psa tej rasy. Ałabaj powinien być szkolony pod nadzorem doświadczonego trenera, ale tylko i wyłącznie przez swojego właściciela. Szkolenie powinno być rozpoczęte od okresu szczenięcego, powinno polegać na pozytywnej motywacji psa. W żadnym przypadku nie może być zmuszany do ślepego posłuszeństwa ani też karany. Może to wyzwolić w nim zachowania agresywne.   

Owczarek środkowoazjatycki – właściciel psa

Właścicielem psa owczarka środkowoazjatyckiego nie może być osoba nerwowa, niekonsekwentna, często unosząca głos. Bardzo ważne jest doświadczenie w kontakcie z psami i w ich układaniu. Potrzebuje więc doświadczonego opiekuna.

Środkowoazjatycki owczarek a inni członkowie rodziny

Psy tej rasy nie nadają się zdecydowanie dla osób starszych, ich obecność w domu osoby starszej może być problematyczna ponieważ są zbyt silne i zdecydowanie za duże.

Środkowoazjatycki owczarek a dzieci

W przypadku najmłodszych członków rodziny pies potrafi być szczególnie delikatny i czuły, bardzo opiekuńczo podchodzi do dzieci, przy czym przez jego duże rozmiary warto zachować ostrożność.

Co ciekawe, pies stosunkowo łatwo zaprzyjaźni się także z niektórymi z kotów, natomiast niekoniecznie zaakceptuje innego psa, zwłaszcza czworonoga z ras równie dużych. Owczarek ten jest nawykły do pilnowania stad, także ludzkich.

owczarek środkowoazjatycki ałabaj
Owczarek środkowoazjatycki sprowokowany może bardzo ostro zareagować | fot.: stock.adobe.com

Owczarek środkowoazjatycki – podsumowanie

Owczarek środkowoazjatycki to pies, który na początku wymaga dużo uwagi (na początku hodowcy w hodowli, potem „swojego człowieka”), czasu i cierpliwości. To daje gwarancję, że cały proces szkolenia przebiegać będzie prawidłowo, a pies stanie się wyjątkowym pupilem. Warto poznać tę rasę, pamiętając jednak, że środkowoazjatycki owczarek jest psem o szczególnych wymaganiach, także wobec człowieka. To owczarek, który nie sprawdzi się u każdego hodowcy i w każdym miejscu. Warto więc wybrać go na pupila po szczegółowej analizie zarówno hodowli, warunków życia, jak i predyspozycji towarzysza czworonoga. Owczarki środkowoazjatyckie są nie tylko oryginalne, ale i wierne oraz oddane.

RED

Sprawdź także

Leonberger

Leonberger – olbrzym o gołębim sercu

Wyglądem zewnętrznym przywodzić może na myśl zarówno psa, jak i lwa, jednak posiada bardzo spokojne …