Ford Mustang Shelby GT500
Ford Mustang Shelby GT500 | fot.: stock.adobe.com

Gran Tourismo: sportowy powiew luksusu

Gran Tourismo – ta dźwięczna nazwa obecna w formie skrótu GT w nazwach samochodów przez lata wywoływała szybsze bicie u wielu fanów sportów motorowych i motoryzacji. W odróżnieniu od innych sportowych aut – stawiających wyłącznie na osiągi, adrenalinę i rywalizację – GT miały być nie szybkie, ale także piękne i wygodne: z wielkim silnikiem, dopracowanym zawieszeniem, atrakcyjnym wykończeniem wnętrza oraz eleganckim nadwoziem.

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że od połowy ubiegłego wieku GT był czymś więcej niż samochodem sportowym: był sportowym powiewem luksusu. Tak było przez kolejne dekady; jednak marketingowa wartość plakietki GT sprawiła, że coraz częściej trafiała ona na samochody ze sportowym zacięciem, jednak z prawdziwym luksusem nie mające wiele wspólnego (wystarczy wspomnieć Hyundaia Elantra GT).

Włoskie korzenie

Za pierwsze auto GT uznaje się Alfę Romeo 6C 1750 Gran Turismo z 1930 r. Rok wcześniej włoski producent po raz pierwszy pokazał swój zmodernizowany model 6C 1750 z dwoma różnymi silnikami o pojemności 1,75 litra: mniej wydajny, z pojedynczym wałkiem rozrządu, nosił nazwę Turismo (lub Touring), zaś wersje mocniejsze, z podwójnym wałkiem rozrządu, nazwano Sport (w wersjach Super Sport, Super Sport Compressore – z doładowaniem – oraz Super Sport Testa Fissa). W 1930 roku modele Sport i Super Sport Compressore otrzymały nazwę Gran Turismo (lub Grand Touring) i Gran Turismo Compressore.

Alfa Romeo 1750 była jednym z najpiękniejszych aut swoich czasów oraz szczytem innowacji. Każdy model miał karoserię wykonaną na zamówienie przez najlepszych europejskich konstruktorów nadwozi, ustanawiając formułę GT na kolejne dziesięciolecia. Zaś dzięki doskonałym hamulcom, idealnemu wyważeniu stalowej ramy, tłumiącym drgania resorom i świetnemu wyważeniu środka ciężkości samochód doskonale sprawował się zarówno w wyścigach, jak i w ruchu drogowym. I naprawdę miał sport w swoim DNA: w roku wprowadzenia na rynek model 6C wygrał wszystkie najważniejsze wyścigi, w których wziął udział.

Eksplozja popularności

Prawdziwą eksplozję popularności GT przeżyło w Europie w latach 50., zwłaszcza po wprowadzeniu w 1951 r. do sprzedaży modelu Lancia Aurelia B20 GT, z gładko pracującym silnikiem V6, precyzyjnym układem kierowniczym i relatywnie cichą, uporządkowaną kabiną. Inni producenci, m.in. z Włoch (Ferrari, Alfa Romeo) oraz Wielkiej Brytanii (MG, Bentley) również wypuszczali na rynek swoje własne auta spod znaku GT.

Europejską ideę podchwycili Amerykanie i – swoim zwyczajem – dopasowali ją do własnych potrzeb. Niezbyt udatnie, bo spora część z tzw. amerykańskich GT z wielkimi silnikami i nieprecyzyjnymi układami kierowniczymi ledwo nadało się do jazdy turystycznej. Jednym z pierwszych producentów samochodów z USA, który wprowadził oznaczenie GT w pierwszej generacji Mustanga z 1965 r., był Ford. Oferowany wyłącznie w wersji z wysokowydajnym silnikiem V-8, model GT otrzymywał również ulepszone zawieszenie, specjalne koła, podwójny układ wydechowy i charakterystyczne paski boczne.

Fiat Abarth GT 124
Fiat Abarth GT 124 Spider | fot.: stock.adobe.com

Na każdą kieszeń

Ogromny sukces Mustanga utorował drogę wariantom GT w niemal wszystkich typach pojazdów od wszystkich głównych producentów, które od bardziej standardowych modeli odróżniały się niemal wyłącznie… kalkomanią na karoserii. W prawdziwie amerykańskim stylu do salonów trafił nawet Ford Ranchero w wersji GT, a także co najmniej jeden minivan – Dodge Grand Caravan GT.

Na szczęście na rynku nadal nie brakuje aut, które pełnymi garściami czerpią z tradycji GT. Shelby Mustang GT500, McLaren GT, Mercedes-AMG GT 63 S czy Bentley Continental GT to supernowoczesne i superdrogie auta, które podtrzymują legendę Gran Tourismo.

Co pozostaje tym, których nie stać na wydanie milionów na „sportowy powiew luksusu”, a mimo to chcieliby poczuć ekscytujące przeżycia zapewniane przez samochody spod znaku GT? Na rynku można znaleźć używane i znacznie mniej kosztowne modele, takie jak Fiat Abarth GT 124 Spider, Volkswagen Golf GT albo Toyota GT86.

TKR