Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Zaćma to zmętniały obszar w soczewce oka. Większość przypadków zaćmy jest związana z wiekiem — pojawiają się z powodu normalnych zmian w oczach w procesie starzenia. Zaćma zwykle występuje, gdy normalne białka w soczewce oka rozpadają się, powodując zmętnienie soczewek. Soczewka oka działa podobnie do kamery: skupia światło na siatkówce z tyłu oka, która następnie przekazuje sygnały nerwowe do mózgu i dostosowuje ostrość wzroku, umożliwiając wyraźne widzenie rzeczy z bliska i z daleka z dala. W procesie starzenia białka soczewki zbijają się razem, co zaciemnia soczewkę, stopniowo utrudniając jej normalne funkcjonowanie w miarę powiększania się obszaru zaćmy. Stopniowe pogorszenie widzenia może nie być zauważalne na początku choroby, ale w zaawansowanych stadiach objawy się nasilają.
Co to jest zaćma?
Zaćma to zmętniały obszar w soczewce oka. Większość przypadków zaćmy jest związana z wiekiem — pojawiają się z powodu normalnych zmian w oczach w procesie starzenia. Zaćma zwykle występuje, gdy normalne białka w soczewce oka rozpadają się, powodując zmętnienie soczewek. Soczewka oka działa podobnie do kamery: skupia światło na siatkówce z tyłu oka, która następnie przekazuje sygnały nerwowe do mózgu i dostosowuje ostrość wzroku, umożliwiając wyraźne widzenie rzeczy z bliska i z daleka z dala. W procesie starzenia białka soczewki zbijają się razem, co zaciemnia soczewkę, stopniowo utrudniając jej normalne funkcjonowanie w miarę powiększania się obszaru zaćmy. Stopniowe pogorszenie widzenia może nie być zauważalne na początku choroby, ale w zaawansowanych stadiach objawy się nasilają.
Jakie są objawy zaćmy?
Przezroczysta soczewka oka powoli zmienia kolor na żółtawy/brązowy, zwiększone zabarwienie może utrudniać czytanie, a kolory wydają się wyblakłe. Inne objawy zaćmy to niewyraźne lub podwójne widzenie, olśnienie – gdy reflektory, lampy lub światło słoneczne wydają się oślepiająco jasne – oraz słabe widzenie w nocy, które może sprawić, że jazda będzie niebezpieczna. Przy pierwszych objawach zaćmy należy zgłosić się do lekarza, ponieważ utrata funkcji naturalnej soczewki potrzebuje jej wymiany na soczewkę sztuczną – soczewkę wewnątrzgalkową ( ang. – intraocular lens – IOL).
Zaćma – jak ją leczyć?
Na początku choroby niewielkie zmiany mogą nieznacznie poprawić ostrość widzenia, ale należy pamiętać że nie usuwają one przyczyny zaćmy i nie spowalniają przebiegu choroby. Używanie soczewek powiększających do czytania i innych czynności, jaśniejsze oświetlenie, okulary przeciwsłoneczne przeciwodblaskowe mogą się przydać na pierwszym etapie. Ale gdy zaćma postępuje, a objawy przeszkadzają w codziennych czynnościach – czytaniu, prowadzeniu samochodu, oglądaniu telewizji, jedyną alternatywą jest operacja usunięcia zaćmy ze wszczepieniem soczewki wewnątrzgałkowej. Badania wykazały jednak, że głównym czynnikiem dla pacjentów przy ocenie potrzeby operacji zaćmy jest raczej przewlekle utrudnienie w określonych aspektach życia codziennego (uczucie niepełnosprawności, depresji i problemy w kontaktach z ludźmi) wywołane pogorszeniem ostrości wzroku, niż sama ostrość wzroku. Około 68% pacjentów zgłaszają chęć powrotu do normalnych czynności jak najszybciej – więc im wcześniej zabieg wszczepienia soczewki wewnątrzgałkowej jest przeprowadzany, tym lepiej.
Jaka jest najskuteczniejsza metoda leczenia zaćmy?
Najskuteczniejsza metoda leczenia zaćmy to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmętniałej soczewki i implantacji soczewki wewnątrzgałkowej. Istnieją 3 techniki ekstrakcji: podczas ekstrakcji zaćmy wewnątrztorebkowej (ang. – intraocular capsular extraction) zaćma i torebka soczewki są usuwane w jednym kawałku; ta technika jest rzadko używana. W ekstrakcji pozatorebkowej zaćmy ( ang. – extraocular capsular extraction) twarde jądro centralne jest usuwane w jednym kawałku, a następnie miękka kora jest usuwana w wielu małych kawałkach. Najnowszą metodą chirurgii zaćmy jest zastosowanie lasera femtosekundowego, znane jako femtofakoemulsyfikacja. Zabieg trwa około 20 minut i polega na rozdrobnieniu zmętniałej soczewki przez fali ultradźwięków, z wypłukaniem jej z oka. Laser femtosekundowy tworzy trójwymiarową mapę oka, co zabezpiecza precyzyjność fakoemulsyfikacji i kontrolę podczas każdego etapu zabiegu. Po odessaniu fragmentów naturalnej zmętniałej soczewki oka, przez torebkę zewnętrzną wszczepia się sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Metoda ta wymaga jedynie niewielkiego chirurgicznego nacięcia rogówki skalpelem, ale dzięki małemu obszaru nacięcia, oko goi się szybko. Po zabiegu wzrok większości osób szybko się poprawia, a kolory stają się żywsze. Po powrocie do domu pacjent może wznowić swoje normalne czynności. Oczy mogą być wrażliwe na światło i dotyk, ale ta dolegliwość ustępuje w ciągu 1-2 dni. Przez około tydzień po zabiegu pacjenci muszą używać kropli do oczu, aby pomóc w gojeniu i zmniejszyć ryzyko infekcji, a także mogą nosić osłonę oczu lub okulary, aby chronić oczy. Po 1-2 tygodniach następuje szybka poprawa ostrości wzroku: 10 z 10 pacjentów po zabiegu zgłaszają zarówno lepszą jakość widzenia, jak i szybki i bezbolesny powrót do normalnych czynności życia codziennego.
Źródła naukowe:
Age-Related Eye Disease Study 2 Research Group, Huynh N, Nicholson BP, et al. Visual acuity after cataract surgery in patients with age-related macular degeneration: age-related eye disease study 2 report number 5. Ophthalmology 2014; 121:1229.
Bass EB, Wills S, Scott IU, Javitt JC, Tielsch JM, Schein OD, Steinberg EP.
Preference values for visual states in patients planning to undergo cataract surgery. Med Decis Making. 1997;17(3):324.
Lundström M, Barry P, Henry Y, Rosen P, Stenevi U. Visual outcome of cataract surgery; study from the European Registry of Quality Outcomes for Cataract and Refractive Surgery.
J Cataract Refract Surg. 2013;39(5):673. Epub 2013 Mar 14.
Saraf SS, Ryu CL, Ober MD. The effects of cataract surgery on patients with wet macular degeneration. Am J Ophthalmol 2015; 160:487.
Materiał partnera