Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Cukrzyca staje się zagrożeniem naszych czasów. Społeczeństwa zamożne, w których większość ma dostęp do wysokokalorycznego pożywienia, coraz częściej zmagają się właśnie z chorobami metabolicznymi. I choć istnieje pewna świadomość tej trudnej przypadłości, to jednak wciąż kojarzymy ją z ludźmi skrajnie otyłymi albo starszymi. Nic bardziej mylnego, cukrzyca powoli staje się jedną z ważnych chorób cywilizacyjnych.
Trzy miliony Polaków choruje na cukrzycę, z czego milion jeszcze o tym nie wie*
Na początek kilka słów definicji. Cukrzyca jest zjawiskiem ściśle powiązanym z działaniem insuliny – hormonu wydzielanego przez trzustkę, zazwyczaj po posiłku. Insulina sprawia zaś, że cukier uwolniony do krwi jest transportowany do wnętrza komórek i tam stanowi niezbędne paliwo do ich działania. Kiedy jednak cukru jest zbyt dużo, mechanizm ten ulega zachwianiu. Jak mówi profesor Leszek Czupryniak, diabetolog:
Tycie polega na tym, że komórki tłuszczowe w naszym ciele „puchną”. One się nie dzielą, tylko robią się pękate – pełne tłuszczu. Taki jest mechanizm rozwoju cukrzycy w otyłości. Obładowane tłuszczem komórki nie chcą zjadać glukozy, bo mają już w sobie dużo zmagazynowanej energii. Organizm musi wyprodukować dużo więcej insuliny, która je do pobrania cukru zmusi. I póki ją organizm produkuje, to komórki glukozę zjedzą. [cyt. za Jak dobrze żyć z cukrzycą, s.16]
Dalej zasada jest prosta: jeśli człowiek nie spali nadmiaru glukozy zmuszając się do wysiłku typu: intensywny spacer, porządki, sport, itd, glukoza zamieni się w tłuszcz. Zwiększone wydzielanie insuliny, która ma zmusić komórki do przyjęcia nadprogramowej glukozy, następuje wskutek tzw. insulinooporności, czyli zmniejszonej wrażliwości komórek na działanie insuliny. Jeśli zdolności trzustki do wydzielania insuliny się zmniejszają, cukier krąży we krwi, co jest zjawiskiem niepożądanym, a stan ten nazywa się właśnie cukrzycą typu 2. To choroba przewlekła i nieuleczalna, powodująca duże spustoszenia w organizmie: oz zaburzeń wzroku, przez niewydolność nerek, nerwów czy serca, po zaburzenia czynności seksualnych u mężczyzn.
Głównymi przyczynami zapadalności na cukrzycę typu 2 są: znikoma aktywność fizyczna, nadmierna podaż kalorii, otyłość, a także predyspozycje genetyczne. Na zachorowalność populacji na cukrzycę typu 2 mają też wpływ pozornie niepowiązane czynniki. Szczegółowo wymieniają je rozmówcy poradnika Jak dobrze żyć z cukrzycą. Według badań z chorobą korelują: ilość spożytej kawy czy soli, średnia temperatura powietrza, a nawet ilość kurzu w pomieszczeniach.
A ponieważ cukrzyca nie jest chorobą łatwą do wykrycia, warto kontrolnie wykonywać badanie krwi, czyli stężenie glukozy na czczo. W przypadku wyniku wyższego niż 99 mg/dl wykonuje się także badanie OGTT polegające na analizie krwi pobranej po 120 minutach od wypicia roztworu glukozy. Wyniki powyżej 200 mg/dl to już cukrzyca, jeśli jednak wyniki plasują się pomiędzy 100 a 140, mówimy wówczas o nieprawidłowej glikemii na czczo lub, w przypadku stężeń w przedziale 140-199, już o nieprawidłowej tolerancji glukozy.
Stan przedcukrzycowy, czyli cukrzyca w zasięgu ręki
Sytuacja, w której wyniki przekraczają dozwolone normy, ale jeszcze nie oznaczają cukrzycy typu 2, nazywana jest stanem przedcukrzycowym. To sygnał dla naszego organizmu, że dzieje się coś złego, ale nadal możemy działać. W przeciwieństwie do cukrzycy typu 2, stan przedcukrzycowy można i trzeba cofnąć. Zwłaszcza stosując dietę i wysiłek fizyczny.W przeciwnym razie istnieje szansa, że stan przedcukrzycowy zamieni się w ciągu kilku lat w cukrzycę typu 2. Szczególnie warto wziąć sobie do serca kwestię badań, jeśli twoje BMI wynosi powyżej 25, a obwód w talii powyżej 80 cm (u kobiet) lub 94 cm (u mężczyzn).
Jak dobrze żyć z cukrzycą
W ciągu kilku ostatnich dni na naszym rynku nakładem wydawnictwa Agora ukazała się ciekawa pozycja o charakterze poradnikowym: Jak dobrze żyć z cukrzycą pod red.: Margit Kossobudzkiej, Wojciecha Moskala, Ewy Tomkowskiej i Judyty Watoły. Zaproszeni przez nich eksperci opowiadają nie tylko o tym, jak radzić sobie w życiu codziennym po diagnozie, ale i jak uniknąć zachorowania będąc w grupie ryzyka. Jak dobrze żyć z cukrzycą oswaja ten trudny temat, ale przede wszystkim pokazuje, jak łatwo sami możemy przyczynić się do zachorowania prowadząc niewłaściwy, choć coraz częstszy tryb życia ograniczający aktywność fizyczną i jedząc więcej, niż potrzebuje tego nasz organizm.
Jak dobrze żyć z cukrzycą porządkuje i systematyzuje najnowszą wiedzę o cukrzycy typu 2, a także typu 1, porusza również temat cukrzycy ciężarnych. Eksperci opowiadają o dostępnych lekach (także tych w miarę nowoczesnych, acz nie podlegających refundacji), optymalnych dietach, zalecanych i zakazanych produktach, suplementach i ogólnie preferowanym u osób z cukrzycą czy w stanie przedcukrzycowym trybie życia, a także o nadziejach naukowców na stworzenie super leku przeciwdziałającym cukrzycy (dużo w tym zakresie mówi się o roli bakterii). W publikacji znajdziemy ciekawostki (czy metformina przedłuża życie?), a także wiele porad praktycznych, np. z zakresu prawa do zasiłków, rent i innych świadczeń.
To publikacja ważna i potrzebna, nie tylko dla już chorujących, ale przede wszystkim dla coraz liczniejszej grupy ryzyka. Bo choć z cukrzycą da się żyć „dobrze”, warto skupić się na tym, żeby jej uniknąć. Rozpędzająca się właśnie wiosna stanowi świetną okazję, żeby wprowadzić w życie kilka dobrych nawyków, które zaprocentują w przyszłości.
*Jak dobrze żyć z cukrzycą pod red.: Margit Kossobudzkiej, Wojciecha Moskala, Ewy Tomkowskiej i Judyty Watoły, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2018.
