ADHD oznacza nadpobudliwość psychoruchową. Wbrew ogólnemu przekonaniu ADHD nie dotyczy tylko dzieci. Na ADHD cierpi według ustaleń od 2% do 5% dorosłych ludzi. Takim osobom często trudno znaleźć odpowiednią pomoc.
Artykuł traktuje o problemie ADHD u dorosłych.
- We wstępie podane są podstawowe informacje na temat ADHD.
- Następnie podane zostały przyczyny ADHD oraz objawy tego schorzenia u dorosłych.
- Na koniec zaprezentowane zostały formy pomocy, jakie można zaproponować dorosłej osobie z ADHD.
Wstęp: ADHD u dorosłych
ADHD daje o sobie znać już w wieku dziecięcym – najczęściej między 6 a 9 rokiem życia. Do objawów należą trudności w nauce, niepokój psychoruchowy czy zaburzenia koncentracji.
Często dorosłe osoby z ADHD mają opinię niezorganizowanych czy bałaganiarzy. Niestety, mało osób ma świadomość wagi problemu, jakim jest ADHD u dorosłych.
Bardzo często ADHD u dorosłych nie jest diagnozowane, co za tym idzie, osoby z tą przypadłością muszą radzić sobie same.
Przyczyny ADHD
Społeczeństwo bywa przekonane, że przyczyn ADHD trzeba szukać w złym wychowaniu rodziców czy zaniedbaniach. Tak nie jest. ADHD to zaburzenie uwarunkowane genetycznie. Mają na tę przypadłość wpływ neurologiczne zmiany funkcji mózgu. Za ADHD odpowiadają najprawdopodobniej zmiany w metabolizmie neuroprzekaźników.
Mózg osoby cierpiącej na ADHD nie radzi sobie z przetwarzaniem bodźców – nie odróżnia tych istotnych od tych nieistotnych. Z tego wynika łatwa dekoncentracja.
Przyczynami ADHD mogą być także powikłania okołoporodowe.
Objawy ADHD u dorosłych
Objawów ADHD u osób dorosłych jest wiele, a symptomy bywają natężone w różnym stopniu. Dorosłe osoby z ADHD łatwo się dekoncentrują, bywają nadpobudliwe, niecierpliwe, niezorganizowane. Przy tym dotyczy ich rozpraszanie i przerzutności uwagi, wahanie nastrojów, niepanowanie nad emocjami, drażliwość. Dorosłe osoby z ADHD gorzej radzą sobie ze stresem, a także miewają problemy w swoich relacjach partnerskich. Osoby takie często nie wierzą w siebie, maja obniżoną samoocenę.
Co ważne, dorosły z ADHD to nie rozbiegany i hałaśliwy człowiek, który „robi dużo zamieszania wokół siebie”. Warto wiedzieć, że w przypadku dziewczynek i dorosłych kobiet ADHD objawia się jako odpływanie w świat fantazji, odczuwanie frustracji przy nadmiarze zadań, prokrastynacja, nieumiejętność organizowania i wypełniania zadań. Oczekiwania społeczne stawiane dziewczynkom powodują, że najczęściej starają się „być grzeczne”, ale w ich głowach rozgrywają się małe dramaty: gonitwa myśli, smutek z powodu nieprzystosowania, wyrzuty sumienia z powodu niewywiązywania się z obowiązków. Kobiety, podobnie jak mężczyźni, z ADHD bywają gadatliwe, mają skłonność do przerywania rozmówcom i wrzucania licznych dygresji do swoich opowieści. Chłopcy z ADHD bywają „niegrzeczni”, dziewczynki – zamyślone i przebywające w wyobrażonych światach.
Z czym mierzą się dorosłe osoby z ADHD?
ADHD może także wiązać się z problemami, jak: zaburzenia snu, zaburzenia sensoryczne czy przetwarzania słuchowego, jąkanie się, a nawet – z pozoru banalny, choć także symptomatyczny nieczytelny charakter pisma.
Dorosłe osoby z ADHD bywają po prostu nierozumiane rodzinę, znajomych i resztę społeczeństwa. Zachowania osób z ADHD mogą budzić niechęć otoczenia, krzywdzące komentarze czy niesprawiedliwe oceny. Problemy wiążące się z ADHD i nawarstwiające się latami prowadzić mogą do depresji czy zaburzeń lękowych.
Dorosłe osoby cierpiące na tę przypadłość zmagają się więc z wieloma trudnościami, o których trzeba mówić głośno – dlatego właśnie październik został ogłoszony miesiącem świadomości ADHD.
Pomoc osobom dorosłym z ADHD
Wszystkie przypadłości osoby dorosłej cierpiącej na ADHD oraz odrzucenie społeczne sprawia, że pojawia się w tej osobie ból psychiczny oraz zaniżona samoocena. Jak pomóc takiej osobie?
Podstawową sprawa jest, by osoba dorosła cierpiąca na ADHD wybrała się na terapię – tam dowie się, jak radzić sobie z codziennymi trudnościami oraz będzie mogła lepiej zrozumieć swoje niełatwe dzieciństwo. Zamiast terapii możliwe jest również doradztwo psychologiczne. Tam planuje się to, jak spożytkować w określony sposób dzień, jak planować sobie czas.
W zaawansowanym ADHD potrzebne jest leczenie farmakologiczne – stosuje się leki psychostymulujące lub przeciwdepresyjne.
Kariera i ADHD
Ważne, by otoczenie pomagało osobie z ADHD w porządkowaniu świata wokół. Najistotniejsze jest, by dorośli ludzie z ADHD znaleźli swoją drogę – by mieli stabilność, czyli pracę, w której się spełniają, wspierającą rodzinę.
Istnieje wiele znanych osób, cierpiących na ADHD, które odniosło w życiu niebagatelny sukces. Osoby z ADHD są często bardzo kreatywne i twórcze, miewają doskonałe pomysły i otwarty umysł. Niejednokrotnie są świetnymi sportowcami czy artystami, swoim niestandardowym sposobem bycia i ekspresją zjednują sobie ludzi – dlatego gdy czują się bezpiecznie doskonale sprawdzają się w pracy wymagającej kompetencji miękkich. Są niezwykle empatyczne i wrażliwe. Potrafią całkowicie skupić się na określonym zagadnieniu jeśli tylko jest dla nich wystarczająco interesujące. Stąd też nie mają problemów z zostaniem ekspertem w swojej dziedzinie.
Nie mają problemu z wyjściem poza schematy i myśleniem nieszablonowym. Charyzma pozwala im na gromadzenie wokół siebie ludzi – mogą stanowić ważną część każdego zespołu. To osoby wielu talentów – ważne, by pozwolić im na odpowiednią ekspresję oraz swój system pracy.
Podsumowanie – gdzie szukać pomocy?
Świadomość społeczna na temat ADHD u dorosłych wciąż jest niska. Osoby dorosłe cierpiące na ADHD borykają się wieloma problemami, takimi jak rozpraszanie uwagi, niepanowanie nad emocjami czy drażliwość, a także z odrzuceniem społecznym. Osobom dorosłym z ADHD da się pomóc – potrzebna jest do tego psychoterapia, pomoc farmakologiczna oraz wsparcie i zrozumienie najbliższego otoczenia.
Warto zacząć od wizyty i psychiatry oraz wypełnić specjalny formularz: kwestionariusz ustrukturyzowanego wywiadu diagnostycznego w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Wyniki takiej ankiety pozwolą lekarzowi szczegółowo sprawdzić skalę problemu i podjąć dalsze decyzje. Czasami pacjenci otrzymują pomoc farmakologiczną i zalecenie terapii. Niejednokrotnie istotne staje się namierzenie dodatkowych problemów – terapia DDA lub DDD, w innych przypadkach – skupienie się na dysfunkcjach związanych z zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Z pewnością warto podjąć działanie i dać sobie szansę na optymalne funkcjonowanie po wyciszeniu lub zrozumieniu w trakcie terapii najbardziej utrudniających funkcjonowanie kwestii.
LKA