Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
W ostatnich czasach głośno zrobiło się o kortyzolu. Dużo mówi się o konieczności zmniejszenia jego poziomu i o zaburzeniach w funkcjonowaniu organizmu, gdy poziom ten jest zbyt wysoki. Kortyzol nazywany jest też często hormonem stresu, co wiele mówi o jego naturze i wpływie na organizm człowieka.
Kortyzol – czym jest?
W celu dogłębnego zrozumienia kwestii związanych z kortyzolem, należy odpowiedzieć sobie najpierw na pytanie, czym on właściwie jest. Kortyzol, jest to glikokortykosteroid, organiczny związek chemiczny występujący w ciele każdego człowieka. Kortyzol jest hormonem steroidowym, produkowanym przez warstwę pasmowatą kory nadnerczy. Jest produkowany pod wpływem wydzielania ACTH ( hormonu adrenokortykotropowego), należącego z kolei do grupy kortykosteroidów. Jego potoczna nazwa – hormon stresu – wzięła się stąd, że nadmierna produkcja kortyzolu następuje właśnie w sytuacjach stresowych dla organizmu. O sytuacjach stresowych mówi się zarówno w przypadku stresu psychicznego (trudne wydarzenia, ale także nisko natężony, długotrwały stres), jak i stresu fizycznego (długotrwały wysiłek, głód).
Kortyzol – funkcje w organizmie
Kortyzol (w odpowiednim stężeniu) niezbędny jest do prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu. Jego głównym zadaniem jest regulowanie stężenia glukozy we krwi. Pod wpływem kortyzolu dochodzi do zwiększonego uwalniania glukozy do krwiobiegu, dzięki czemu możliwe jest zaspokojenie podwyższonego zapotrzebowania na energię. Wykazuje on również silne działanie przeciwzapalne, biorąc udział w odpowiedzi immunologicznej na obecność patogenów w organizmie. Kortyzol odpowiada również za metabolizm białek i tłuszczów (przyspieszając przemianę kwasów tłuszczowych do ciał ketonowych) oraz regulację ciśnienia tętniczego krwi. Hormon ten należy do związków, których produkcja i wydzielanie zależne są od rytmu dobowego, dlatego tez niezwykle ważne jest, aby jego ewentualne badanie wykonywać o określonych godzinach. Największe stężenie kortyzolu notowane jest rano, natomiast najniższy jego poziom występuje w okolicach północy.
Kortyzol – zbyt niskie i zbyt wysokie stężenie we krwi – objawy i przyczyny
Zbyt niskie stężenie kortyzolu występuje zdecydowanie rzadziej niż stężenie zbyt wysokie. Niemniej jednak, również jest stężeniem nieprawidłowym i może powodować szereg nieprzyjemnych następstw. Objawami zbyt niskiego stężenia kortyzolu zalicza się miedzy innymi osłabienie, nudności, wymioty, biegunki, spadek masy ciała oraz ciśnienia tętniczego krwi. Zmniejszenie wydzielania kortyzolu często obserwowane jest przy niedoczynności kory nadnerczy, która może występować miedzy innymi w chorobie Addisona. Zbyt wysokie stężenie kortyzolu obserwuje się bardzo często. Szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy przewlekły stres jest nieodłącznym elementem codzienności.
Do objawów wysokiego stężenia kortyzolu zalicza się charakterystyczny typ odkładania się tkanki tłuszczowej (w okolicy brzucha), nadciśnienie tętnicze, spadek libido, bóle głowy, zwiększona męczliwość. Dodatkowo u kobiet mogą wystąpić zaburzenia cyklu miesiączkowego i hirsutyzm (owłosienie typu męskiego), a u mężczyzn problemy z erekcją. Za zwiększony poziom kortyzolu, oprócz przewlekłego stresu, mogą odpowiadać takie schorzenia jak zespół Cushinga, nadczynność tarczycy, nadczynność podwzgórza, przerost nadnerczy czy nowotwory przysadki.
Jak skutecznie (i naturalnie) obniżyć poziom kortyzolu?
Kiedy znana już będzie przyczyna wysokiego poziomy kortyzolu w organizmie może się okazać, że jednym sposobem na jego obniżenie będzie leczenie farmakologiczne. Takie leczenie warto jednak wspomóc metodami naturalnymi. Dobrym sposobem na zmniejszenie kortyzolu jest zmiana diety na przykład poprzez wprowadzenie do codziennego menu produktów takich jak banany, gorzka czekolada czy zielona herbata. Istotne jest też picie odpowiednio dużej ilości wody. Szukając naturalnych sposobów obniżenia poziomu kortyzolu można też sięgnąć po zioła, takie jak ashwaganda, melisa czy rumianek. Korzystny wpływ może mieć zrezygnowanie z porannej kawy, szczególnie na czczo. W celu zmniejszenia poziomu stresu, a co za tym idzie kortyzolu, można spróbować różnych form relaksu. Zbawienny wpływ na zmniejszenie stresu ma miedzy innymi medytacja czy techniki oddechowe. Umiarkowana aktywność fizyczna również pomoże utrzymać poziom kortyzolu w ryzach.
AŁA
