Migrena
Czynniki generujące atak migreny mają bardzo różnorodny charakter, a ich znajomość pomaga unikać bodźców stymulujących pojawienie się choroby | fot.: Fotolia

Migrena – podstępny przeciwnik

Migrena to jedna z najczęstszych chorób układu nerwowego, o charakterze przewlekłym. Dotyka około 320 mln ludzi na całym świecie (dane WHO), w Polsce 1, 2- 4 mln. Częściej chorują kobiety. Pierwsze objawy mogą wystąpić już w dzieciństwie, rozwój choroby przypada na wiek dojrzały, ze szczytem objawów w 25- 55 r. ż. Może mieć podłoże dziedziczne. Czym jest ta choroba? Czy jest uleczalna? Oto kilka najważniejszych informacji o migrenie.

Rozpoznać wroga

Migrena to coś więcej niż zwykły ból głowy – to całe spektrum objawów, poważnie upośledzających codzienne funkcjonowanie naszego organizmu. Charakterystycznym objawem jest ból głowy zlokalizowany w okolicy skroniowej, pulsujący, narastający w czasie, o lokalizacji jednostronnej. Trwa 4-72h. Może mu towarzyszyć aura (tzw. migrena z aurą):

  • wzrokowa (błyski, mroczki)
  • węchowa
  • zaburzenia mowy

Innymi, częstymi typami migreny są: migrena bez aury i migrena siatkówkowa (oczna), nasilonymi zaburzeniami wzroku. U źródeł choroby leży zaburzenie regulacji wazoruchowej – przy nadmiernym wyrzucie neuroprzekaźnika serotoniny, dochodzi do skurczu naczyń krwionośnych mózgu, a potem (w ramach autoregulacji) do gwałtownego ich rozkurczenia, co manifestuje się silnym bólem. Rozpoznanie migreny w oparciu o powyższą charakterystykę jest kluczowe w jej różnicowaniu z innymi typami bólu głowy i determinuje wdrożenie odpowiedniej profilaktyki i leczenia objawowego.

Objawy poprzedzające migrenę są niespecyficzne i pojawiają się na kilka godzin, a nawet kilka dni przed właściwym atakiem bólowym. Należą do nich m. in.: drażliwość, ospałość, zmęczenie; jest to tzw. faza zwiastunowa. Po niej następuje ewentualna aura, wyprzedzająca migrenę o ok. godzinę. Kolejno występująca faza bólu może trwać do kilkudziesięciu godzin, ból ma charakter tętniący, narastający, z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami. Faza ponapadowa przypomina fazę poprzedzającą, z rozbiciem, zmęczeniem i zaburzeniami koncentracji.

Czynniki generujące atak migreny mają bardzo różnorodny charakter, a ich znajomość pomaga unikać bodźców stymulujących pojawienie się choroby. Najistotniejsze z nich to:

  • nieregularny sen
  • leki, m. in. antykoncepcja hormonalna
  • wahania ciśnienia atmosferycznego
  • stres
  • silne bodźce zewnętrzne – hałas, światło, intensywne zapachy
  • dieta, odpowiedzialna za 20- 40% epizodów migrenowych: czekolada, kofeina, alkohol, cytrusy, żółty ser

Jak się bronić?

Kluczowe w postępowaniu przeciwmigrenowym jest odpowiednie zdiagnozowanie choroby. Istotne jest niebagatelizowanie problemu, zarówno przez samego chorego, jak również przez lekarza. Punktem wyjścia do oswojenia choroby jest profilaktyka- unikanie czynników mogących generować ataki migrenowe. Tu z pomocą przychodzi dzienniczek migrenowy, którego regularne prowadzenie (notowanie spożywanych pokarmów, stanów emocjonalnych, warunków pogodowych, czasu spędzanego przed telewizorem/ komputerem, itp.) usprawnia walkę z chorobą. Poza unikaniem potencjalnie niebezpiecznych produktów spożywczych, bardzo ważna jest regularność przyjmowania posiłków i niedopuszczanie do spadku poziomu cukru we krwi.

Istotnym czynnikiem zapobiegającym jest także umiarkowana aktywność fizyczna – marsze, spacery, joga, ćwiczenia rozciągające. Skuteczne w zapobieganiu napadom migreny są suplementy diety, np. miłorząb japoński, usprawniający przepływ mózgowy krwi, czy kombinacja koenzymu Q10, oraz witamin B2 i B3, dostarczających energii komórkom mózgowym, uzupełniając deficyty energetyczne występujące u chorujących na migrenę.  Pomocne są także preparaty wapnia i magnezu czy omega-3. Stosunkowo nową metodą zapobiegania migrenom są zastrzyki botulinowe w okolicę skroniową.

A gdy migrena już zaatakuje? Walkę z napadem migrenowym warto rozpocząć już w momencie wystąpienia fazy prodromalnej lub aury. Zalecane jest wyciszenie, zasłonięcie rolet w oknach, unikanie gwałtownych bodźców. Bardzo dobre efekty daje praktyka określonych asan jogi. Z pomocą przychodzi nam też akupresura, akupunktura, techniki relaksacyjne, aromaterapia (olejek lawendowy, miętowy, imbirowy, eukaliptusowy czy ylang-ylang). Ulgę przynosi także stosowanie opaski uciskowej na czoło i skronie. Kolejnym rozwiązaniem jest sięgniecie po lek przeciwbólowy, np. z grupy NLPZ oraz  (zapisywany przez lekarza) lek z grupy tryptanów, o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne. Farmakoterapię należy wdrożyć z dużą rozwagą, gdyż zbyt częste stosowanie leków może prowokować wystąpienie tzw. migreny transformowanej, objawiającej się codziennymi bólami głowy.

Reasumując, migrena to poważna, przewlekła choroba, z którą należy nauczyć się żyć. Samoświadomość chorego to główny czynnik kontrolujący jej przebieg. Zdrowy styl życia, unikanie stresu, racjonalna dieta i aktywność fizyczna, będące najlepszymi sprzymierzeńcami w walce z wieloma chorobami, pomagają zapanować także nad tą powszechną, okresowo występującą chorobą.

JMA

Sprawdź także

PTSD - Post Traumatic Stress Disorder

PTSD – Nowoczesne podejścia w terapii zaburzeń stresu pourazowego

Zaburzenie stresu pourazowego (PTSD) to poważna kondycja, która może rozwinąć się po doświadczeniu lub byciu …