Choroby zakaźne (inna nazwa choroby infekcyjne) to choroby wywoływane przez biologiczne czynniki chorobotwórcze, czyli bakterie, wirusy, priony, grzyby oraz przez czynne biologicznie substancje przez nie wytwarzane.
Łatwość przełamywania naturalnych sił obronnych organizmu zależy od zdolności patogenu do wywoływania choroby, dawki i zjadliwości czynnika zakaźnego oraz odporności własnej pacjenta. Choroby dzielimy na grupy wskazujące na czynnik chorobotwórczy: bakteryjne, wirusowe, prionowe, grzybicze i riketsjowe.
Źródła i drogi szerzenia się chorób zakaźnych
Zarazki chorobotwórcze mogą wnikać do organizmu przez otwory ciała, błony śluzowe i zranienia. Kontakt z nosicielem może być bezpośredni przez np. dotyk, pocałunek itd. lub pośredni poprzez powietrze, wodę, glebę, pokarm itd. Zakazić się można drogą oddechową lub kropelkową. Grypa, gruźlica, ospa, odra, błonica to choroby rozprzestrzeniające się w ten sposób. Drogą pokarmowa roznoszą się „choroby brudnych rąk” jak gruźlica, dur brzuszny, wirusowe zapalenie wątroby typu A, glistnica i zatrucia pokarmowe. Przez skórę uszkodzoną w wyniku urazu, zastrzyku, tatuażu itp. przenoszą się groźne zapalenia wątroby typ B i C, tężec i wirus HIV. Kontakty płciowe umożliwiają przenikanie poprzez błony śluzowe bakterii kiły, rzeżączki, wirusów HBV i HCV wywołujących zapalenie wątroby, wirusa brodawczaka ludzkiego HPV oraz Wirusa HIV.
Dużą rolę w rozprzestrzenianiu chorób zakaźnych odgrywają zwierzęta. Owady jak muchy czy komary przenoszą zarazki chorobotwórcze z miejsc skażonych. Groźne dla człowieka jest ugryzienie czy ukąszenie przez zwierzę chore lub przenoszące zarazki z miejsc skażonych. Szczególnym rodzajem źródła zakażenia są nosiciele, czyli ludzie lub zwierzęta bez objawów chorobowych roznoszący czynnik zakaźny.
Objawy chorób zakaźnych, jak unikać chorób zakaźnych?
Gorączka, często wysoka jest typowym objawem choroby zakaźnej. Występuje w prawie wszystkich jednostkach chorobowych. Dodatkowo występują objawy charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej.
Najważniejsze w profilaktyce chorób zakaźnych jest unikanie czynników chorobotwórczych i przestrzeganie elementarnych zasad higieny. Zdecydowanej większości zachorowań na choroby zakaźne udałoby się uniknąć prowadząc zdrowy tryb życia i stosując na co dzień zalecenia higieny osobistej.
Wraz z rozwojem cywilizacyjnym niektóre choroby zakaźne udało się całkowicie wyeliminować. Wzrost zagęszczenia skupisk ludzkich i wzrost możliwości szybkiego przemieszczania się sprzyja jednak rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Szczepienia ochronne stymulują układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał broniących organizm w razie zakażenia. Jeśli po szczepieniu nawet pojawi się choroba to ma przebieg zdecydowanie łagodniejszy i bez groźnych powikłań.
Gdzie leczyć choroby zakaźne
Specjalista chorób zakaźnych diagnozuje i leczy schorzenia bakteryjne, wirusowe, zakażenia HIV i AIDS, neuroinfekcje, grzybice głębokie i układowe, choroby pasożytnicze, choroby tropikalne, epidemiczne i pandemiczne. W razie podejrzenia choroby zakaźnej po powrocie z rejonów tropikalnych, przypadkowych kontaktów seksualnych, wizyty w gabinecie kosmetycznym i innych miejscach higienicznie podejrzanych warto zgłosić się do specjalisty.
W Krakowie specjaliści chorób zakaźnych są dostępni w centrach medycznych Scanmed S.A.: https://scanmed.pl/specjalizacje/choroby-zakazne. Szybka pomoc specjalisty i podjęcie leczenia pomogą pacjentowi i zapobiegną dalszemu rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych.
Materiał partnera zewnętrznego