Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Tarczyca to gruczoł znajdujący się tuż z przodu szyi, a konkretnie pod krtanią. Rozmiarami, a nawet nieco kształtem, przypomina dużego motyla i waży zaledwie około 30 gramów. I choć wydaje się niepozorny, w rzeczywistości odgrywa niezmiernie ważną rolę w wielu aspektach funkcjonowania naszego organizmu. Jakie są zatem objawy problemów z tarczycą? Do czego mogą prowadzić tego rodzaju schorzenia? I jak im przeciwdziałać?
Tarczyca – dlaczego kondycja tego gruczołu jest dla nas tak ważna?
Choć wielkość tarczycy może na to nie wskazywać, jej praca ma niezwykle ważny wpływ na rozwój i działanie całego organizmu ludzkiego. Polega bowiem na wydzielaniu do krwi hormonów (tyroksyna – T4, trójjodotyronina – T3), które, w największym skrócie, dają nam „moc napędową”. W procesach tych istotną rolę odgrywa również działanie przysadki mózgowej, regulującej pracę gruczołu. Od funkcjonowania tarczycy zależą m.in. takie kwestie, jak odpowiedni poziom energii, poczucie apetytu i metabolizm czy właściwa praca wewnętrznego termostatu organizmu.
„Szeroki zakres obowiązków”, jaki posiada tarczyca, ma również swoje konsekwencje. Problemy zdrowotne, związane z tym gruczołem, są w stanie objawiać się na bardzo różne sposoby. Nierzadko symptomy te trudno powiązać ze złą pracą wspomnianego narządu. Tym bardziej, że chora tarczyca nie sprawia bólu i może sama w sobie nie dawać wyraźnych, widocznych gołym okiem oznak, skłaniających do zwrócenia na nią większej uwagi. Wiele osób potrafi od lat zmagać się z dolegliwościami wynikającymi ze złej pracy gruczołu, żyjąc w przeświadczeniu, że widocznie tak musi być albo źródłem problemu są inne czynniki. Tymczasem istnieją różne schorzenia powiązane z tym narządem – począwszy od jego niedoczynności lub nadczynności, a skończywszy na chorobach Hashimoto czy Gravesa-Basedowa – których absolutnie nie można lekceważyć. Sygnałami wskazującymi na kłopoty z tarczycą potrafią być problemy skórne, przyrost masy ciała, wyraźny spadek nastroju oraz wiele innych.
Nadczynność tarczycy – przyczyny i objawy
W przypadku nadczynności tarczycy dochodzi do wzmożonej aktywności gruczołu i nadmiaru wydzielanych hormonów. Zaburzeniu towarzyszy efekt przerostu gruczołu i przyspieszenie procesów, związanych z pracą serca. Co ciekawe, zdecydowanie częściej występuje u kobiet (zwłaszcza w wieku od 20 do 40 lat), natomiast rzadko kiedy u dzieci. Nadczynność tarczycy potrafi postępować w obszarze gruczołu tarczowego (bez wcześniejszych symptomów) lub wola prostego, przez co dzieli się ją na pierwotną i wtórną. Przyczyną tego rodzaju dolegliwości mogą być zaburzenia hormonalne (np. w okresie przekwitania), ciąża, silna albo przewlekła choroba zakaźna czy też urazy psychiczne, związane silnymi odczuciami, takimi jak zmartwienie, stres, lęk i gniew. Innym powodem bywa wspomniana choroba Gravesa-Basedowa, czyli skłonność organizmu do wytwarzania przeciwciał stymulujących gruczoł do nadmiernego wydzielania hormonów.
Tymczasem najczęstszymi objawami nadczynności tarczycy są: intensywniejsze pocenie się i uczucie gorąca, wyraźny spadek nastroju (nierzadko powiązany z niepokojem lub nerwowością), występowanie biegunek, efekt wyłupiastych oczu i problemy ze wzrokiem, utrata masy ciała lub poczucie kołatania serca. Dla właściwego rozpoznania tego typu zaburzenia istotne znaczenie ma całościowy obraz kliniczny oraz wynik stosownych badań laboratoryjnych (określających stężenie danych hormonów we krwi) czy nawet pomocniczych, takich jak USG tarczycy.
Niedoczynność tarczycy – przyczyny i objawy
Jak łatwo się domyślić, w przypadku tego typu dolegliwości mamy do czynienia z sytuacją odwrotną, kiedy to gruczoł tarczowy wydziela zbyt mało hormonów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania. Problem ten dotyka zazwyczaj osoby starsze i również częściej kobiety. Występuje w dwóch zasadniczych postaciach: utajnionej (inaczej: subklinicznej) i pełnoobjawowej (inaczej: klinicznej). Pierwsza jest dość łagodna, a przy tym trudna do zauważenia. Dlatego łatwo może zostać zbagatelizowana i przekształcić się w formę kliniczną, o poważniejszych, ale nadal bardzo zróżnicowanych objawach. W związku z tym niezwykle istotna jest konsultacja z lekarzem i podanie jak najwięcej informacji o aktualnym stanie organizmu, które mogą wzbudzać wątpliwości co do prawidłowej pracy tarczycy. Do częstych sygnałów wskazujących na niedoczynność gruczołu tarczowego należą: wyraźny spadek nastroju, występujące zaparcia, trudności z zajściem w ciążę, częste poczucie zimna, ból mięśni oraz efekt chronicznego zmęczenia, a także suchość skóry, wypadanie włosów, przyrost masy ciała oraz problemy z pamięcią.
Powody opisywanych problemów potrafią być rozmaite. W przypadku uszkodzenia samego gruczołu tarczowego mówi się o niedoczynności pierwotnej, zaś gdy chodzi o nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki mózgowej – o niedoczynności wtórnej. Do pierwszej zalicza się też wspomnianą, groźną chorobę Hashimoto, występującą na tle autoimmunologicznym (układ odpornościowy zaczyna atakować własne komórki i tkanki). To przewlekłe zapalenie tarczycy prowadzi do stopniowego uszkadzania gruczołu i obniżenia wydzielania potrzebnych do funkcjonowania hormonów. Istotnym czynnikiem wywołującym niedoczynność pierwotną gruczołu może być też niedobór jodu czy napromieniowanie obszaru szyi w procesie leczenia nowotworów. Niedoczynność wtórna pojawia się na skutek nowotworu lub uszkodzenia przysadki mózgowej. Tu również dla odpowiedniego rozpoznania schorzenia istotne będą badania hormonalne, zwłaszcza na stężenie TSH w krwi.
W zależności od rodzaju zaburzeń, a także indywidualnych uwarunkowań u danej osoby (np. płci, wieku, innych, występujących dolegliwości), przeciwdziałanie chorobom tarczycy może się odbywać poprzez ustalenie odpowiedniej diety (bogatej w jod), zastosowanie suplementacji, zadbanie o codzienną higienę psychiczną (działania mające na celu maksymalne obniżenie stresu i zniwelowanie źródeł złych stanów psychicznych) czy konieczne włączenie środków farmakologicznych. Jedno jest pewne: wszystkie symptomy sugerujące tego typu problemy wymagają naszej uwagi i reakcji oraz konsultacji z lekarzem, który ustali, jak należy w danym przypadku działać.
JSA