Hipercholesterolemia jest poważnym problemem, który może dotyczyć nawet 20 mln Polaków . Większość osób nie podejmuje żadnych działań, które pozwoliłyby na przywrócenie równowagi gospodarki lipidowej. Jednak wcale nie trzeba stosować leczenia farmakologicznego – z wysokim poziomem cholesterolu można „walczyć” domowymi sposobami. Sprawdź, jakie metody mogą okazać się pomocne.
Cholesterol jest substancją tłuszczową, która odgrywa ważną rolę w organizmie. Problem pojawia się wówczas, gdy stężenie frakcji LDL (lipoprotein odpowiadających za transport cholesterolu do komórek) przekracza ustalone normy.
Hipercholesterolemia – dlaczego stanowi zagrożenie?
Mianem hipercholesterolemii określa się podwyższenie stężenia cholesterolu we krwi. Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego za nieprawidłowe uznaje się wartości:
- ≥3,0 mmol/l (115 mg/dl) dla cholesterolu LDL,
- ≥5,0 mmol/l (190 mg/dl) dla cholesterolu całkowitego[1].
Zbyt wysoki poziom cholesterolu uważa się za jeden z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowych. Wynika to z faktu, iż nadmiar cholesterolu odkłada się w tętnicach w postaci blaszek miażdżycowych, co odpowiada za rozwój miażdżycy[2]. Choroba ta może doprowadzić m.in. do:
- niedokrwienia mięśnia sercowego,
- zawału serca,
- udaru mózgu.
To wystarczające powody, dla których warto dążyć do utrzymania poziomu cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL w ryzach.
Wysoki poziom cholesterolu – czy można go obniżyć bez leków?
Leczenie hipercholesterolemii wcale nie oznacza przyjmowania leków obniżających stężenie cholesterolu we krwi. Zmiana stylu życia może okazać się wystarczająca, aby wyeliminować zaburzenia gospodarki lipidowej. Dotyczy to jednak osób, u których ogólne ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego – zgodnie ze skalą SCORE – jest niskie lub umiarkowane.
Modyfikacja diety
Modyfikacja diety i nawyków żywieniowych uznaje się za terapię „pierwszego rzutu” wykorzystywaną w leczeniu hipercholesterolemii[3]. Postępowanie dietetyczne uwzględnia:
- ograniczenie kaloryczności posiłków,
- ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych,
- ograniczenie spożycia izomerów trans kwasów tłuszczowych,
- zwiększenie spożycia rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego,
- włączenie steroli roślinnych,
- zamianę tłuszczów pochodzenia zwierzęcego olejami roślinnymi[4].
Kluczową rolę w obniżaniu poziomu cholesterolu odgrywa ograniczenie podaży nasyconych kwasów tłuszczowych. Warto mieć świadomość, że każdy dodatkowy 1% energii pozyskiwanej z tych kwasów przyczynia się do wzrostu poziomu cholesterolu LDL nawet o 1,6 mg/dl[5].
Ogromne znaczenie ma także włączenie steroli roślinnych, których dzienne spożycie na poziomie 1,5-2,4 g – w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia – obniża poziom cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni[6]. Ich źródłem jest m.in. miękka margaryna Optima Cardio, która stanowi dobry zamiennik masła. Nie dość, że jest wzbogacona sterolami roślinnymi, to charakteryzuje się niemal zerową zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych.
Coraz więcej mówi się o znaczeniu błonnika pokarmowego. Jego spożycie na poziomie 3,6 g dziennie pomaga obniżyć stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL[7].
Aktywność fizyczna
Siedzący tryb życia nie sprzyja zdrowiu – także w kontekście chorób sercowo-naczyniowych. Chociaż zwiększenie wysiłku fizycznego nie wpływa znacząco na spadek stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, może przyczynić się do poprawy innych parametrów gospodarki lipidowej – szczególnie w połączeniu z redukcją masy ciała[8].
Ograniczenie spożycia kawy niefiltrowanej
Doniesienia naukowe wskazują na związek między spożyciem niefiltrowanej kawy (np. parzonej po turecku) a wyższym poziomem cholesterolu. Zdaniem naukowców odpowiada za to kafestol[9]. Warto jednak podkreślić, że taka zależność jest obserwowana w przypadku długofalowego spożycia niefiltrowanej kawy w dużych ilościach tj. powyżej 6 filiżanek dziennie.
Hipercholesterolemia wcale nie musi wiązać się z przyjmowaniem leków. Jeśli walkę z podwyższonym poziomem cholesterolu rozpoczniesz odpowiednio wcześnie, istnieje duża szansa na wyrównanie jego stężenia domowymi sposobami.
[1] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia
[2] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/aktualnosci/237897,prawie-20-mln-polakow-ma-zbyt-wysoki-poziom-cholesterolu
[3] Współczesne wyzwania praktycznej terapii żywieniowej w zaburzeniach lipidowych; Forum Zaburzeń Metabolicznych 2013, tom 4, nr 4, 170–177; Copyright © 2013 Via Medica ISSN 2081–2450
[4] Współczesne wyzwania praktycznej terapii żywieniowej w zaburzeniach lipidowych; Forum Zaburzeń Metabolicznych 2013, tom 4, nr 4, 170–177; Copyright © 2013 Via Medica ISSN 2081–2450
[5] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020
[6] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can
[7] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020
[8] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/265145,wplyw-stylu-zycia-na-stezenie-cholesterolu-calkowitego-i-stezenie-cholesterolu-frakcji-ldl
[9] https://www.portalspozywczy.pl/napoje/wiadomosci/naukowcy-niefiltrowana-kawa-szkodzi-sercu,195611.html
Materiał partnera